Laatste dag in het nog altijd zonovergoten Barcelona. Over de kortegolf vertelt het weerbericht van vriestoestanden in het Belziekse – dat zien we straks wel.
Eerst nog even naar een nieuw aangekondigde tentoonstelling over Salvador Dalí, de andere grootmeester naast Gaudí, Miró en Picasso. het Caixa Forum blijkt een nagelnieuw gebouw en de toegang is voor de gelegenheid gratis. Dat doet niets af aan de tentoonstelling die prestigieus is opgezet.
De assemblage ‘Busto de mujer retrospectivo’ lokt nogal commentaar uit bij de jonge gasten, de mujer heeft dan ook een fraai stel borsten, ‘n sjaal van maïskolven, ‘n Frans brood als hoofddeksel en daar bovenop een beeldhouwwerkje in het goud met het Angelus van Millet.

Veel grafiek, tijdschriften, brieven, ‘n diorama, film (Walt Disney en Alfred Hitchcock – de Marx Brothers en Buster Keaton) en een presentatie van het paviljoen ‘Dream of Venus’ (Wereldtentoonstelling NY 1939). Een surrealistische en wulpse bedoening met veel pluche, netkousen en meer blote borsten – niet meer voor te stellen nu.
Voorts mode (Schiaparelli), design, publiciteit voor nylonkousen, chocolade, auto’s, een luchtvaartmaatschappij en lippenstift. Hogelijk amusant en van een exellent documentair gehalte.
Fotografie met Man Ray en Brassaï en de Dali News, een krant die hij zelf volschreef plus nog werk voor de tijdschriften Vogue en Town & Country. Het kon niet op. De tentoonstelling eindigt met screen tests van bij Andy Warhol’s Factory.
De moeite zeker omdat de tentoonstelling nog gaat rondreizen tot 2005.
Terug naar het hotel, wat sandwiches en de bagage oppikken en thuis tegen acht uur.
foto’s na de klik

We hebben onze mening over het Spaanse eten herzien. Aanleiding zijn de overheerlijke tapas in El Xampanayet aan de carrer Montcada. Met een glas champagne erbij, dacht ik een ogenblik nooit lekkerder gegeten te hebben: speciaal door een Spaanse matrone klaargemaakte anchovisjes, reuzemosselen in een rood sausje, stukjes verse vis van de Boqueria markt vlakbij, venusschelpjes, artisjokken gevuld met een zacht kaasje, gedroogde tomaten – het kon niet op. Spijtig dat het internet geen smaken en geuren kan overbrengen maar de foto’s geven een idee.
foto’s op http://www.e-trema.info/gallery/barca

Vannacht weer een hoop lawaai in het hotel alhoewel ik er minder last van heb dan Hilde door het gebruik van een oorstopje. Vanmorgen naar de Fundació Tàpies voor Mangelos: een Croatische kunsthistoricus die zijn theorieën in kunstwerken heeft gegoten; de gekende statements over bijvoorbeeld fotografie, muziek, politiek enz hielden niets nieuws in; niet echt veel soeps dus behalve een paar mooie stukken van Tàpies zelf en een prachtige bibliotheek met houten rekken tot tegen het hoge plafond vol kunstboeken en met kleine bureautjes ingewerkt. Ik zou het er gemakkelijk een dag of langer volgehouden hebben. In de shop lagen litho’s (400 €) en zeefdrukken (150 €) van Tàpies te koop.
Vanuit de noordelijke kant via de Rambla di Catalunya alweer de Ramblas opgelopen tot aan Liceu om – bij gebrek aan een operaticket – het theater zelf eens te bezoeken: het is een magnifieke zaal, pas helemaal vernieuwd na een brand in 1995. De moeite want de lichten waren aan en de gids sprak verstaanbaar Engels.
Via de statige neo-classiscistische Plaça Reial naar de wasserij alwaar m’n ‘camiso blanco’ kraaknet gewassen en gestreken klaar lag. Siësta in het park afgerond met een koffietje in het Hivernacle, een serre uit 1888 vol palmbomen en ficussen. 1888 was het jaar van de wereldtentoonstelling in Barcelona.

Met de aanschaf van een moleskine notitieboekje [www.modoemodo.com] – een must op reis vanaf nu – gaat het bloggen stukken beter. Eerst een kladje en vervolgens snel intikken. In de late namiddag zijn we de Passeig de Gràcia afgewandeld, de poepsjieke buurt in de Eixample: grote boekhandels, peperdure winkels en dikke bakken van auto’s en een paar bedrukte Hollanders wegens koningin Juliana passed away.
Na een bezoekje aan een kleinere maar piekfijne boekhandel ‘La Central’ [3 cd’s gekocht Spohr, Bellini (ahum, maar het mag weer) en Shostakovich] naar l’Egipte voor tapas (eindelijk): mosseltjes in azijn, spierwitte ansjovisjes, linzen en zoete aardappelen met looksaus, overgoten met een frisse pint. Goed te doen die tapas! De l’Egipte zelf werd praktisch helemaal door dames gerund en ik had de stellige indruk met een aantal gelijkgestemde vrouwelijke geesten aan de bar te zitten [Koreaanse dykes].
In de plaatselijke kruidenhandel een pakje thee tegen de cholesterol gekocht; van de geur alleen ging m’n cholesterol al naar beneden …

Het combiticket (Articket staat erop gedrukt) houdt nog een paar verrassingen in. Waar we dachten een kleine tentoonstelling te kunnen bezoeken met werk van vijf Portugese kunstenaars, bleek deze laatste gratis te zijn en konden met het ticket de hele casa Milà bezichtigen. Twee vliegen in één klap dus …
De Portugese expositie bevatte een staalkaart van kubistische en modernistische schilderkunst. Een fotootje (gauw illegaal moeten maken want de bewaking was nadrukkelijk aanwezig, de casa Milà zit namelijk in een bank) hieronder laat een mooi voorbeeld zien. Ik had zo een idee het schilderij te vergroten en na te schilderen op een grote muur thuis.
De casa Milà zelf is een van de highlights van Barça. De ‘zolder’, ondersteund door rijen dunne bakstenen luchtbogen, bevat een overzicht van de voornaamste gebouwen van Gaudì en beschrijft de technieken die hij hanteerde. Eén daarvan is het gebruik van reeksen langs elkaar neerhangende touwtjes uit elkaar gehouden door gewichtjes. Vervolgens bekeek Gaudì de hele zaak van onder uit met behulp van een spiegel en kon zo door meten en vermenigvuldigen de maten van de zuilen en stutsels gemakkelijk uittellen. Een prima truuk om ingewikkelde wiskundige formules te vermijden. Dat de hele zaak blijft rechtstaan is een wonder …
De casa Milà is eigenlijk alleen te beschrijven met foto’s of afbeeldingen: glooiende hellingen, veel ceramiek en alles vloeit in elkaar over. Wonderbaarlijke toestanden op het dak (Darth Vaderachtige schoorstenen): er is een plan in het Vaticaan om de man heilig te verklaren!
Achteraf zijn we de Passeig de Gràcia afgewandeld, de sjiekste buurt van Barça. Prachtige appartementenblokken, de duurste winkels en hotels. Zelf hebben we een koffietje gedronken in een van de grootste boekhandel van Barça: veel Catalaans en Harry Potter! En bedrukte Hollanders wegens koningin Juliana passed away en dat stond vandaag pas in de kranten.
Later nog naar de CCCB voor een thematentoonstelling ‘El Salvatge in Europeu’, de wilden in Europa; mooie kopergravures van harige personages en allerlei creaturen (heksen, femmes fatales, freaks …) afgebeeld door de eeuwen heen tot en met strips van bijvoorbeeld de Hulk. Ook filmfragmenten uit onder andere Hannibal Hector of The Elephant Man, als voorbeeld van het fenomeen. Kleine maar boeiende tentoonstelling en weer een voorbeeld van de fenomale output van het CCCB en MACBA (cfr BA MO KO)
Op de terugweg viel een rij wachtende jongeren van zeker 500 kids op. Ze waren aan het aanschuiven voor een signeersessie met Marea, een populaire Spaanse hardrocker. Enkelen waren zeer verbaasd dat ik de brave man niet kende …
foto’s na de klik

Los Caracoles staat genoteerd als een must in de RG. Om aan een tafeltje te geraken moet je doorheen de keuken die er uitziet als een gigantisch inferno van kolengestookte fornuizen met grote vuren vol pannen en potten. Aan de onderkant zitten warme schuiven vol stukken kip (de specialiteit naast de karakollen natuurlijk). De koks en garçons lopen schijnbaar zonder systeem door elkaar, doorkruist met maître d’s en bordendragers. Een beetje verder zijn ze doende groentenschotels te maken of vis en vlees te versnijden. Iedereen schijnt toch haar/zijn eten binnen een eindige tijd te krijgen tegelijk met een vriendelijk gebaar of begroeting. De logistiek ontgaat me helemaal. ‘Quattro minuto’ komt de ober melden. Blijkbaar zit er toch een systeem achter zoals bijvoorbeeld in de metro waar een digitale klok de tijd aftelt voor de volgende trein. Ons eten arriveert feilloos op tijd en achter elkaar op het juiste tempo.
Het is het lekkerst wat we tot nu voorgeschoteld kregen. Hilde had de kiek, en die smaakte echt goed en ik de karakollen. Die waren zacht en zonder veel moeite uit de schelpen te peuteren. Het smaakte!
Over het algemeen valt de Spaanse keuken een beetje tegen. De Italianen en Fransen hebben fijner eten en dikwijls is de gewone kost daar beter dan in Spanje. De keuken hier is nogal ruw en een beetje primitief. Als je wat langer zoekt (en wat meer betaalt) verbetert het wel. Een kwestie van volhouden dus.

Vanmorgen wakker geworden door het geraas van dezelfde politiehelicopter die gisterenavond boven de vredesbetoging hing.
Anyway, bij Rodrigo zien ze ons niet meer al had hij eerder op de week de beste croissants. We hebben onze eetgewoonten enigszins aangepast en kopen na het het ontbijt een aantal sandwiches om op de middag te verorbereren. Dat spaart tijd, moeite en geld.
Het combiticket bevat nog een aantal musea. Op naar het MACBA alwaar een overzichtstentoonstelling van Tàpies te zien is. Hij is een van de tijdgenoten van Mirò, Dalì en de rest maar minder bekend. Dat maakt dat, in tegenstelling tot zijn wereldberoemde collega’s, zeer veel van zijn werk nog in Barça is en dat maakte het de moeite: tekeningen van bij zijn jeugd tot assemblages die niet zouden misstaan op Documenta in Kassel.
Bijwijlen leek het me dat de man zijn kunst bedrijft op de rand van de waanzin. Het is telkens de kurkdroge, realistische titel van zijn werk die de zaak in balans houdt. Zonder titels als ‘Rode vlek op witte achtergrond’ of ‘Witte vierkanten op bruine achtergrond’ zou zijn werk al gauw op een hoop hoogdravende techniek gaan lijken. Hij gebruikt meestal zand en polyester, soms samen met canvas of linnen en andere materialen om heel sterke en spannende schilderijen te maken. Een telkens terugkerende eigenaardigheid is het voorkomen van een kruis dat op de duur eerder op een plusteken begon te lijken. Ik had sterk de indruk dat hij daarmee bedoelde dat een katholieke opvoeding iets is als een houten been waar hij niet meer van af geraakt maar ook niets meer moet van hebben. Een paar van zijn werken wijzen zeker in die richting. Alweer een absolute aanrader, zeker de ‘beeldhouwwerken’ in de vorm van constructies waar de kijker een verrassende opeenvolging ondervindt van betekenisverschuivingen, juxtaposities en contrasten (een bureau vol stro, een eiermandje vol serpentines met een ongeopende krant er bovenop, een kleerkast waar de kleren uit proberen te ontsnappen). Zijn latere werk doet een angstwekkende oproep tot vrede: een schijnbaar neerstortend bed, slogan en het onvermijdelijk zand met polyester uit 1993.
De vaste collectie is ook de moeite: Merz, Picabia, Duchamp en nog een aantal dadaïsten en tijdgenoten. Excellente zaak, het MACBA. Morgen zijn we terug voor het CCCB want als enige museum (ter wereld, denk ik) is het ook op maandag open.

Zaterdag morgen een beetje vroeger opgestaan om foto’s op de draaibrug te maken. Zonder horden volk erop en met een beetje mist ziet het er best fotogeniek uit.
Vandaag staat Montjuïc op het programma. Er bestaat een verbinding per teleféricos en dat moeten we eens proberen. Best spannend zo aan een kabel bengelen boven de haven en de stad tot in het grote park.
In Montjuïc runt de Barcelonavariant van de dienst Ruimtelijke ordening ongetwijfeld de hele plaats. Er is geen spatje publiciteit te zien, geen winkel of kraampjes, alles even netjes en mooi aangelegd.
De Fundaciò Mirò runt een overzichtelijke tentoonstelling maar startte verrassend genoeg met een avant-garde tentoonstelling met als eerste werk de ‘Wintertuin’ van Marcel Broodthaers. Dat belooft … veel video van performances (Beuys, Brus – de viezerik – , Maurizio Kagel).
De werken van Mirò zelf plaatsen de man in zijn context (illustraties voor Tristan Zara’s tijdschrift bijvoorbeeld) en verbinding met dada. Zijn ‘kwikfontein’ was heel spannend al was het maar omdat kwik zo een giftige stof is: een heel donkere en zwarte slingerende massa, gelukkig goed afgesloten van het publiek. Ook absurde beeldhouwwerken of eerder kleurrijk geschilderde constructies met stoelen, vrouwenbenen of lijnen met kleine geometrische vormen: Mirò is duidelijk niet alleen de kunstenaar met de lijntjes en bolletjes maar ook een echte dadaïst en modernist. Zijn latere werken in ‘spettertechniek’ à la Jackson Pollock lieten dat goed zien.
Het museu d’Art de Catalunya zou ik normaal niet binnengegaan zijn maar het stond op het combiticket en krijgt superlatieve recensies in de RG en helemaal terecht. De Romaanse afdeling staat vol met fresco’s die op een speciale manier uit de kerken zijn verwijderd en op identieke wijze terug opgebouwd in het museum. Het is een ongelofelijk zicht om om elke hoek of verdieping compleet opnieuw opgebouwde apsissen te zien met daarin heldere fresco’s van een gave, kleurrijke kwaliteit. Nog nooit gezien, voor zover het überhaupt mogelijk is ergens fresco’s te kunnen zien. Magnifieke altaarstukken uit de 11de en 12de eeuw wisselen de muurschilderingen af. Alles is voorzien van een duidelijke uitleg in deftig Engels. Dit is absoluut het beste wat er in Barcelona en ver in de omtrek te zien is. Een aanrader zonder reserve ware het niet dat het Gothisch en Middeleeuws gedeelte pas eind van het jaar terug opengaan. De fresco’s zijn ongetwijfeld een unieke topper.
Een kort bezoek aan het Olympisch gedeelte en een bus terug vooraleer we de teleféricos in omgekeerde richting nemen, ditmaal helemaal vooraan in de gondel, dat maakt het extra spannend. We zijn allebei een beetje opgelucht, eenmaal terug beneden.
Weer een bus terug naar Barcelonetta, waar we prompt in een vredesbetoging belanden. Wel begrijpelijk, de kranten staan nog vol nieuws over de aanslagen met lijkredens, cijfers en bijtende kritiek op de vorige regering. De retoriek op de betoging deed me toch even kwaad worden omdat de spreker Aznar, Bush, Blair en Sharon over dezelfde kam schoor (assisinos). Mij lijkt er een verschil tussen landen die zelf niet rechtstreeks aangevallen worden en Israël waar verleden week nog een Palestijnse jongen van 10 jaar onwetend met een bom de stad werd ingestuurd …
Later op de avond liet de RG ons in de steek en werden we geript in bar Rodrigo (20 € voor 2 menu’s die nauwelijks te eten waren). Het kan niet altijd meevallen.
Op een boze interventie nav twee dronken meisjes in de gang om halfvier ‘s morgens, verliep de nacht rustig.

Eerst even terug naar vrijdagavond. Ik ben nl een beetje achter met de blog en schrijf dit op zaterdag.
Vanuit het internetcafé wandelden we naar de Plaça del Sol, klaarblijkelijk een zonovergoten plein met statige huizen errond. Niet alleen de zon was van de partij, maar er zweefden daar ook straffe geuren van oosterse kruiden en bij nader toezien was zowat iedereen aan het blowen. Een uiterst relaxte sfeer voorwaar. De houding van de Catalanen tegenover cannabisgebruik is me niet heel duidelijk. De Rough Guide (RG) zegt duidelijk dat je goed moet oppassen. De praktijk toont het anders als je de Plaça del Sol bezoekt. Toevallig zag ik vanmorgen ook een Catalaans tijdschrift volledig aan cannabis gewijd. Waarschijnlijk zet de trend naar een vrijer gebruik hier ook door, net als bij ons.
Een rechtstreekse bus bracht ons terug tot aan de deur van het hotel. Ik profiteerde van een uitgestelde siësta terwijl Hilde in het nabijgelegen Parc de la Ciutadella de zon opzocht.
Er bleef net tijd genoeg over voor een bezoek een nieuw ontwikkeld stuk schiereiland waar een sierlijk gedesignde draaibrug toegang geeft tot een gigantisch winkelcomplex annex Imax-cinema, reusachtig aquarium en talloze restaurants. Het enige wat er niet te vinden was, was een WC waardoor ik noodgedwongen de vlucht moest nemen.
Miscchien was dat de voorbode van een reeks mislukte toestanden: eerst kwamen we in een soort ‘metro-fundibulum’ terecht. Meer te voet gegaan onder de grond dan met de metro kunnen rijden om tenslotte na een uur rondzwerven op 600 meter van de oorspronkelijk vertrekplaats aan te belanden.
Het restaurant waar we op aanraden van de RG binnenstapten zag er prima uit, alleen zagen we nogal wat mensen halsoverkop vertrekken zonder gegeten te hebben. Al gauw werd het duidelijk dat het personeel er gewoon geen zin had ook maar iemand te bedienen. Na een tijdje wachten zijn, hielden we het ook voor bekeken. Hopelijk is dat niet de nieuwe trend in de restaurants aan de Ramblas.
Uiteindelijk hebben we laat op de avond lekker gegeten in de haven: een zarzuela voor Hilde (een pan met allerlei vis, een klein kreeftje en geassorteerde schelpjes). Zelf heb ik mosseltjes gegeten met grote plakken geroosterd brood met look erbij. Goed te doen!

Vandaag het verplichte bezoek aan het park Guëll gebracht. Via de achteringang was het veel minder druk dan aan de voorkant. Hopen schoolkinderen, luidruchtige buitenlanders met problemen met de zwaartekracht en veel Nederlands sprekende mensen. Ik hoorde Antwaarps, Hents en Liembuurgs. Wel grappig, vooral als je zelf niet laat merken de taal te verstaan. Een stelletje Gentenaren waren vrolijk Jupilers aan het drinken bovenop de hoogste uitkijkpost van het park (los tres Creus, de drie kruisen). Enfin, het park zelf valt eigenlijk een beetje tegen omdat maar een paar van de villa’s gerealiseerd geraakten door gebrek aan investeerders. De villa’s die het toch haalden, zijn wel interessant door hun fantastische vormen (glooiend en schuin) en prachtige ceramiek. Het park zelf is ook mooi aangelegd met slingerende paden en plaatsen waar magnifieke panorama’s van Barça te zien zijn. Het zonnetje scheen vrolijk en dat veroorzaakte redelijk wat heiïgheid dus van detailrijke foto’s kwam niet veel in huis.
Langs een andere zij-ingang geraakten we zonder door de drukte te moeten weer uit het park richting Gracia, een volkse buurt zonder veel toeristen maar met kleine handeltjes, plenty bars en eetgelegenheden. Daarnet heb ik nog een vissoepje verorberd en dat doet me denken aan gisterenavond toen we buiten moesten aanschuiven voor een van de meest populaire restaurants in Barça, la Fonda vlakbij de Ramblas. De zaak serveert voor 15 EUR een hele menu die dan nog lekker is ook. Het vissoepje was OK en de paëlla daarna even goed te doen. De moeite om aan te schuiven dus … Wel gek dat Koreanen het hele spel runnen met een efficiëntie, precisie en snelheid die aan een goed geoliede fabriek doet denken. Anyway, een aanrader …
Een fait divers misschien maar essentieel voor het rondtrekken hier is de gps die feilloos de korste weg wijst en altijd raak is. Er zit een gedetailleerde kaart van Barça in en opzoekmogelijkheden op adres zijn mogelijk. Wat ik doe is een restaurant of bezienswaardigheid in de Rough Guide opzoeken en vervolgens het adres in de gps steken. Na een paar seconden floept de pijl op schermpje aan en hoeven we maar te volgen. Werkt keer op keer en ik sta er telkens nog van te kijken. Het spaart heel wat tijd en – belangrijker misschien – ergernis uit.
Zo, Hilde zit nog van de zon te genieten op het terrasje. Tijd voor een kleine siësta in een andere, hopelijk veel rustigere, kamer van het hotel.