Photokina 2014: meer volk, minder ambiance

Photokina 2014: elke fotograaf – professioneel of liefhebber – kan er niet rond en dat geldt evengoed voor fotomateriaalproducenten en -diensten, waar ook ter wereld. Trends ontwaren lijkt gemakkelijk op de tweejaarlijkse Photokina beurs in Keulen maar waar het echt naar toe gaat met de fotografie is beter aan te voelen op kleine standjes of via rondzwervende eenzaten die hun al-of-niet geniale idee soms op originele wijze proberen te promoten.

Actiecamera’s, drones en een hang naar nostalgie waren moeilijk te ontwijken. De toekomst is aan de durvers, moeten ze bij Nikon gedacht hebben. Enthousiaste kids konden selfies maken op een platform met een 90 graden gekantelde achtergrond van bijvoorbeeld een zeilboot op een woeste zee of een besneeuwde, duizelingwekkend hoge bergtop of een pyloon op het dak van wolkenkrabber. Tegelijk is Nikon – naast Leica – een soort rots in de branding met telkens dezelfde sobere geel-zwarte opstelling en presentatie van hun robuuste, professionele toestellen.

Sony zag kennelijk meer heil in een conservatieve, lichtelijk surreële opbouw van een compleet huis, inclusief toneelspelend koppel op de sofa waar would-be cineasten de laatste nieuwe 4k videocamera’s konden uittesten. Tegelijk presenteerden ze hun mainstream fototoestellen in een eerder ‘plat’ decor zonder al te veel opdringerige acts. Een beetje soberheid kan geen kwaad en dat zette ook de trend van deze Photokina: veel volk maar minder animo. Het kan niet altijd feest zijn, niewaar.

Nikon reikhalzend

Nikon reikhalzend

Sony test huiskamer

Sony test huiskamer

Sony fake living room

Sony fake living room

Samsung, Canon, Panasonic: veel van hetzelfde en weinig nieuws. Ingedommeld of geen goesting? Alleen Fuji trok echt veel volk met diverse meetzoekertoestellen, bijvoorbeeld de derde reïncarnatie van de X100, weg van platgetreden paden en wars van wervelende presentaties maar altijd ernstig op zoek met een luisterend oor naar de fotografen zelf.

Tussen de gigantische stands van de groten zaten pareltjes van originaliteit, soms bizarre, postmodernistische pogingen om iets te maken waarvan de zin niet direct duidelijk was. Echt te gek was de Enfojer, een vergroter (een toestel om pellicule-negatieven op papier af te drukken met behulp van een lamp, lens en chemicaliën) waarin een iPhone past en waarvan de fotograaf (op leeftijd?) de beelden in een echte donkere kamer ontwikkelt, spoelt en fixeert. Of een soortgelijk toestel dat polaroid-afdrukken maakt, ook vanaf een iPhone [Impossible]. Een ander leuk ding was een ‘vislijn’ van wel bijna acht meter lang waaraan een gestabiliseerde Hero+ bengelde om opnames vanuit de lucht te maken zonder drone [Rodcam]. Hoogst amusant allemaal.

een Enfojer 'vergroter'

De Enfojer ‘vergroter’

Impossible Polaroid revival

Impossible Polaroid revival

Rodcam [gimbal extreme]

Rodcam [gimbal extreme]

Leica is bij een Photokina-bezoek telkens weer een absoluut hoogtepunt. Een langdurige test van het betaalbare (sic), nieuwe T-systeem deed lichte paniek ontstaan bij de medewerksters wegens niet direct terugbrengen van het hebbeding. Het Apple-achtig, uiterst sobere design met maar twee instelwieltjes plus de sluiterknop, gekoppeld aan een innovatief menusysteem via een aanraakscherm doet een aanslag van ‘maar’ 3500 € op de bank, body, lens en aparte zoeker inbegrepen maar zonder accessoires wel te verstaan.

En waar zaten de Chinezen? Zelfs mijn ervaren gids sinds jaren vond ze niet direct, vermoedelijk zaten ze allemaal op Alibaba. En wat deed Google op Photokina? Oh ja, voor Google Maps zijn camera’s nodig.

Google op Photokina 2014

Google op Photokina 2014

Photokina 2012: veel nieuws en weinig nieuws …

De tweejaarlijkse Photokina-hoogmis van de fotografie was ook dit jaar weer verplichte kost voor heel wat professionele en liefhebbers-fotografen.

Een paar observaties: van het analoge tijdperk blijft nu zo goed als niets over. Agfa is compleet verdwenen en Kodak is gereduceerd tot een paar pathetische standjes met wat pellicule (lichtgevoelige plastieken film op een rolletje) en automatische fotoprinters voor grootwarenhuizen.

In zekere zin houdt de jeugdige overmoed van de lomografen de restanten van de oude fotografiereus nog recht. Het Lomo-fototoestelletje is het enige toestel ter wereld – op een paar verdwaalde Leica’s na – dat nog ouderwetse film gebruikt. Het Lomo-fabriekje dat voor de gelegenheid was ingericht, toont – ontroerend eenvoudig – het gigantisch succes van het simpele en van oorsprong Russische, plastieken dingetje.

Het soort van tegendraadse guerrilla-tactiek van Lomo werkte blijkbaar aanstekelijk op de uitvinders van de Lytro. Die smokkelden zonder veel ruchtbaarheid een 20-tal toestelletjes de Kölnmesse binnen. Ze hadden zich strategisch in een donker hoekje vlakbij de reusachtige standen van Sony opgesteld. Het effect was dat er plots overal geheimzinnige vierkante buisjes verschenen tussen het dominant fotografisch geweld van Sony. De Lytro is een innovatief, relatief goedkoop fototoestelletje dat in staat is – na het nemen van de foto! – vrijelijk het punt te kiezen waar de foto scherp moet zijn.

Buiten de allesoverheersende, koele zakelijkheid van het hele gebeuren, waren er wel een paar kleine accentverschuivingen: er is eindelijk een grotere keuze aan kwaliteitsfotopapier (MOAB, Hahnemühle, Canson, Epson …). Epson is heer-en-meester met afdrukken van fabuleuze grootte én kwaliteit. Er duiken ook meer en meer bedrijven op die afdrukken produceren, ook voor de doordeweekse fotograaf.

De Chinezen waren met minder volk dit jaar maar ze troepten niet meer samen in hun veel te kleine standjes van vroeger. Nu stonden ze met hun vriendelijke lach tussen de Europese standhouders.

Nog een trend: de ‘full frame’ camera’s zijn in volle opmars. Dat betekent dat iedereen die haar of zijn lenzen van vroeger heeft bijgehouden, ze nu eindelijk gaat kunnen gebruiken op het formaat waar ze voor bedoeld zijn: 36×24 mm. Langs de andere kant verschijnen er alsmaar meer piepkleine toestellen met een bijna evenwaardige kwaliteit als DSLR’s. Een mooi voorbeeld is Sony’s RX100 waarmee de foto’s hieronder gemaakt zijn.

Photokina 2010

Verleden woensdag was het weer zover. Om de twee jaar trekt schrijver dezes naar Keulen om zich daar te vergapen aan wat er staat te gebeuren in fotoland. Telkens weer zijn er nieuwe trends te ontdekken en zo ook nu. Ziehier een drietal opvallende hoofdlijnen:

3D-televisie en stilstaande beelden komen eraan of we dat nu willen of niet. De eerste (en laatste) 3D-film die ik ooit zag, was iets Dracula-achtig in de jaren 70. Ik herinner me nog rood-groene brilletjes en hopen bloederig slachtafval dat ogenschijnlijk richting publiek vloog. Grote hilariteit alom maar succes heeft het nooit gehad.

Veertig jaar later ziet het er helemaal anders uit. De kleuren zijn perfect en de beeldkwaliteit is door de hoge resolutie net zoals in de filmzaal. Het brilletje is er nog altijd maar nu is het een stijlvol attribuut en de kijker vergeet al gauw dat hij/zij het op de neus heeft staan. Hetzelfde geldt voor stilstaande beelden. Of het succes gaat hebben staat of valt met wat er aan inhoud zal verschijnen. Toch is dat niet het voornaamste, de consument kan zich een lens aanschaffen om met de eigen video- of fotocamera films of foto’s te maken in 3D. Even afwachten dus …

Heel wat interessanter was een gigantische stand van CEWE die eindelijk betaalbare fotoboeken aanbiedt in echte fotokwaliteit. Gedaan met rasters, vervelende kleurafwijkingen en fotoboeken die in het midden een ontsierende streep vertonen. De boeken kunnen helemaal vlak liggen en de foto loopt naadloos door over de hele breedte.

Het papier heeft drie oppervlaktestructuren: mat, parel en glanzend (gelamineerd). Mat was het mooist maar parel en glanzend zagen er steviger uit. De software om de boeken te maken, is ook wat eenvoudiger maar het blijft een heel werk om een echt mooi boek samen te stellen. Ik ga er alvast weer aan beginnen …

Nog een opvallende – en lichtelijk verontrustende – trend is CGI (Computer Generated Images). Fotografen zijn niet meer bezig de werkelijkheid te fotograferen en die eventueel te bewerken maar vertrekken nu van een ontwerp van bijvoorbeeld een auto en maken daar een bijzonder realistisch ‘foto’ van die niet te onderscheiden valt van de werkelijkheid. Een fotograaf zonder fototoestel gaat mij wat te ver maar in de publiciteitswereld is deze manier van werken al volop ingeburgerd.

Alles bij elkaar was het weer de moeite: Sony had de grootste ruimte in beslag genomen en is nu definitief één van groten naast Nikon en Canon. De analoge 35mm fotografie is zo goed als verdwenen op de Lomo na (zie foto). De organisatie van Photokina was alweer met ‘deutsche Gründlichkeit’ tot in de puntjes verzorgd en de Chinezen zitten nog altijd te kniezen in de kelder van het immense ‘Messegebaude’.

rond de lomography.com stand - klik op de foto voor een groot beeld