De Templetons: een praatje onder fotografen en skaters

Ed en Deanne Templeton, juni 2023 Antwerpen

Ed en Deanna Templeton, juni 2023 Antwerpen

In de categorie “beter laat, dan nooit”, enkele notities over een ‘talk’ door het Amerikaanse fotografen-echtpaar Ed en Deanna Templeton. Hij is een voormalig professionele skater en zij is fotografe van kindsbeen af. Ze hebben één ding gemeen en dat is hun liefde voor analoge fotografie en Leica fototoestellen. Niet verwonderlijk dat er naast analoge fotografie ‘die-hards’ ook een compleet uitgedoste bende skaters in de volzette zaal present was. Philippe Van Cauteren (S.M.A.K.) modereerde het gesprek met vakkundig en pretentieloos gemak.
Om mijn indruk op hun verhaal kort te maken* [1][2]: de manier waarop ze fotograferen versterkte de idee dat m’n techniek en onderwerpen goed zitten, weliswaar met één levensgroot verschil: op een sporadische tentoonstelling na, ben ik helemaal niet beroemd in het fotografie-wereldje en zij wel.

Ed en Deanne Templeton, juni 2023 Antwerpen

Ed en Deanna Templeton, juni 2023 Antwerpen

* maar twee links hieronder omdat het net zowat dichtgeplaasterd zit met info over het sympathieke stel:
[1] https://www.gallery51.com/artist/deanna-templeton/
[2] https://www.bonnefanten.nl/nl/tentoonstellingen/ed-templeton-wires-crossed

nieuwjaar 2016: een kaartje uit Kuringen

Nieuwjaar 2016 en het tiende kaartje al. Hopelijk is 2016 wat luchtiger dan 2015: miserie in Parijs en miserie thuis. Gelukkig maakt Hilde het weer goed. Zelf ben ik nu echt met pensioen [65].

Dit jaar lieten we een deel van de buitenmuren herstellen en smulden we zelfgemaakte havermoutmuffins. Een welgemeende wens voor een goede gezondheid! En zoals altijd: stuur een kaartje per post en krijg er gegarandeerd eentje terug.
nieuwjaar2016v3noQRmedium

‘Modern reizen’ en fotografie in Parijs, Antwerpen en Amsterdam

Ondertussen is mijn schoenendoos met schrijfsels en knipsels over Parijs al goed gevuld. Tijd voor een selectie ‘Modern reizen’ en fotografie in Parijs, uitgebreid met Antwerpen en Amsterdam.

Het gebruiksgemak van het Thalys online ticketsysteem verbetert er niet op maar het blijft mogelijk om voor 58 € per persoon op-en-af te sporen. ‘s Donderdags reizen werkt blijkbaar het best en is gelijk voor veel musea de rustigste dag. Voor de rest kwam een gratis kaartje van Parijs van pas.

Het Centre Pompidou was goed voor Henri Cartier-Bresson, icoon van de fotografie en aanstoker van Magnum, het fotografenbureau waar elk rechtgeaard fotograaf alleen maar bewondering voor kan hebben. Hoogstens vijf minuten aanschuiven en net niet te veel volk maakt een bezoek aan de omvangrijke tentoonstelling (500+ foto’s) wat draaglijker. Invloeden van in het begin van de fotografie, perfecte composities, dan een surrealistische periode vervolgens politiek geëngageerd [revolutionair en Communist], WO II krijgsgevangene – ontsnapt na 3 jaar – om via fotoreportages [en films] over de hele wereld in een soort cyclus terug te komen tot beschouwende, occasionele beelden en zelfs potloodtekeningen.

De tentoonstelling is gedetailleerd maar tegelijk voldoende overzichtelijk en bevat zowat alle ‘must-see’ beelden. Het valt telkens weer op hoe – zonder dat veel fotografen het geeneens zelf wisten – de onderwerpen en manier van fotograferen veranderden onder invloed van de tijdsgeest. Kijk zelf, eentje van HCB naast eentje van ‘yours truly’ uit 1972:


Iets wat ik nog niet direct ontdekt had: het Pompidou heeft een ruime, vrij toegankelijke bibliotheek. ‘Vrij’ als in ‘gratis’ en dat maakt dat op een normale dag het al gauw meer dan een uur aanschuiven is om binnen te geraken. Niet getreurd: 60-plussers lopen zo door naar de boeken via de uitgang op de mezzanine achteraan in de grote inkomhal van het CP.

Een beetje verder – in la maison européenne de la photographie – heeft Martin Parr iets aangericht met Parijs zelf. Ogenschijnlijk kost het niet veel moeite om boeiende onderwerpen te fotograferen in zo een grote stad. Toch stak Parr er twee jaar werk in en het resultaat is er naar.

Parr is een sarcast maar op een uiterst intelligente manier. Elke foto genereert een kleine, vrolijke aha-erlebnis. Het voorbeeld hieronder zegt alles.

Paris plage Martin Parr 2012

Paris plage Martin Parr 2012

De hoogst originele catalogus dient tegelijk als luxe metroplan, hij is een stuk goedkoper bij Amazon, net als de HCB catalogus.

Even later in het FoMu, Antwerpen was het meteen raak: Adam Broomberg en Oliver Chanarin zijn twee kleppers die nauwelijks nog foto’s maken maar ze gebruiken in een concept. Hun blasfemische ‘Holy Bible’ is een meesterstuk. Op het eerste gezicht is het verschietachtig een bijbel op tafel te zien liggen, maar eenmaal opengeslagen is de combinatie van rood onderstreepte tekst en beelden uit ‘The Archive of Modern Conflict‘ genoeg om een soort klik te veroorzaken om het (ingewikkeld) verband te begrijpen – zo ongeveer toch.

Een ander werk bestaat uit een rol fotopapier, uitgerold, vervolgens 20 seconden lang belicht en terug in de doos gestoken in een woestijn in Irak waar het duo als ‘embedded journalists’ werkte.

Of de geschiedenis van de fotografietechniek om iets als racisme aan te duiden. Statements te over.


Het nieuwe Stedelijk in Amsterdam lijkt op de onderkant van een gigantische rondvaartboot. Het heeft een fraaie collectie representatieve stukken uit de moderne kunst, goed gedocumenteerd en met niet te veel van het goede. Voorts presenteert het museum een verdienstelijke afdeling design. Definitief voordeel: fotograferen is toegelaten alhoewel er soms mensen zijn die onbeheerst tientallen foto’s nemen, meestal met hun mobiel en daarbij vergeten het geluid af te zetten. Het was alweer een donderdag met weinig volk ondanks onheilspellende berichten over lang aanschuiven. Misschien had het stralende weer er iets mee te maken want iedereen had postgevat op het immense Museumplein.

Van Jeff Wall zijn monumentale reclamebakken had ik ‘The Invisible Man’ al gezien. Toen hing het werk in een kleinere en donkerdere ruimte en dat leek meer indrukwekkend. De andere werken in het Stedelijk waren zoniet nog vreemder door de levensgrote afdrukken, op speciale film en fotopapier (dia, LightJet en zw/w gelatine zilverdruk) – heel realistisch en haarscherp tot in de hoeken. Sommige zijn tot in de details geënsceneerd, andere zijn dan weer helemaal toevallig ontstaan.

Later meer over het Stedelijk, er was daar van alles te doen …

Photokina 2012: veel nieuws en weinig nieuws …

De tweejaarlijkse Photokina-hoogmis van de fotografie was ook dit jaar weer verplichte kost voor heel wat professionele en liefhebbers-fotografen.

Een paar observaties: van het analoge tijdperk blijft nu zo goed als niets over. Agfa is compleet verdwenen en Kodak is gereduceerd tot een paar pathetische standjes met wat pellicule (lichtgevoelige plastieken film op een rolletje) en automatische fotoprinters voor grootwarenhuizen.

In zekere zin houdt de jeugdige overmoed van de lomografen de restanten van de oude fotografiereus nog recht. Het Lomo-fototoestelletje is het enige toestel ter wereld – op een paar verdwaalde Leica’s na – dat nog ouderwetse film gebruikt. Het Lomo-fabriekje dat voor de gelegenheid was ingericht, toont – ontroerend eenvoudig – het gigantisch succes van het simpele en van oorsprong Russische, plastieken dingetje.

Het soort van tegendraadse guerrilla-tactiek van Lomo werkte blijkbaar aanstekelijk op de uitvinders van de Lytro. Die smokkelden zonder veel ruchtbaarheid een 20-tal toestelletjes de Kölnmesse binnen. Ze hadden zich strategisch in een donker hoekje vlakbij de reusachtige standen van Sony opgesteld. Het effect was dat er plots overal geheimzinnige vierkante buisjes verschenen tussen het dominant fotografisch geweld van Sony. De Lytro is een innovatief, relatief goedkoop fototoestelletje dat in staat is – na het nemen van de foto! – vrijelijk het punt te kiezen waar de foto scherp moet zijn.

Buiten de allesoverheersende, koele zakelijkheid van het hele gebeuren, waren er wel een paar kleine accentverschuivingen: er is eindelijk een grotere keuze aan kwaliteitsfotopapier (MOAB, Hahnemühle, Canson, Epson …). Epson is heer-en-meester met afdrukken van fabuleuze grootte én kwaliteit. Er duiken ook meer en meer bedrijven op die afdrukken produceren, ook voor de doordeweekse fotograaf.

De Chinezen waren met minder volk dit jaar maar ze troepten niet meer samen in hun veel te kleine standjes van vroeger. Nu stonden ze met hun vriendelijke lach tussen de Europese standhouders.

Nog een trend: de ‘full frame’ camera’s zijn in volle opmars. Dat betekent dat iedereen die haar of zijn lenzen van vroeger heeft bijgehouden, ze nu eindelijk gaat kunnen gebruiken op het formaat waar ze voor bedoeld zijn: 36×24 mm. Langs de andere kant verschijnen er alsmaar meer piepkleine toestellen met een bijna evenwaardige kwaliteit als DSLR’s. Een mooi voorbeeld is Sony’s RX100 waarmee de foto’s hieronder gemaakt zijn.

Manifesta 9: neem eens een diepe duik …

Manifesta 9 is ongetwijfeld een aangename verrassing voor elke kunstvriend(in). De argwaan zat er na dOCUMENTA (13) nochtans goed in en het Genkse ‘steenkoolthema’ klonk niet erg overtuigend. Toch kon de tevredenheid niet op en is Manifesta 9 stellig een bezoek waard – en zeker niet alleen omdat het zo dichtbij is.

De tooghangers aan het Mijnmuseum hebben het over Rocco die nog langsgekomen is en van wie ze nog ‘kletsen’ hebben gekregen. Maar dit geheel terzijde. Het evenement heeft weinig met de koolput te maken maar alles

met een creatief veld van esthetische, zintuiglijke en intellectuele reacties op het constant veranderen van het leven … [citaat van de curator].

Een paar persoonlijke ‘highlights’: het ‘retrogardistisch’ schilderij van IRWIN (34), de etherische kleuren van Ana Torfs (18), de foto’s van Paolo Woods (14) en Igor Grubić, de film ‘The radiant path’ (1940) van Grigori Alexandrov en – absoluut hoogtepunt! – de klassieke en volledig apart ingerichte tentoonstellingsruimte die leest als een beknopte geschiedenis van de Westerse (schilder)kunst. Het was bijzonder prettig daar de foto’s van Bernd en Hilla Becher terug te zien. Kennelijk hebben ze in 1988 de mijn van Winterslag gefotografeerd.

Weinig tips deze keer: trek zeker een ganse dag uit om Manifesta 9 helemaal te bekijken, de catalogus is net iets te duur maar het gratis krantje heeft een uitstekend overzicht van de hele tentoonstelling, fotograferen is overal toegelaten behalve in de aparte tentoonstelling. Het mijngebouw van Waterschei is bereikbaar via afrit 32 op de E314/A2. Er is gratis parkeerplaats.

Kubrick: verplicht voer voor fotografen.

Het Kijk- en Luistergeld – vroeger een soort forfaitaire belasting op het televisiekijken en radioluisteren – mag dan wel al jaren afgeschaft zijn, toch gaat een flink deel van onze centen naar bijvoorbeeld de VRT (Vlaamse Radio en Televisie) en vele culturele evenementen. Om toch maar iets te recupereren van al dat geld, ga ik trouw naar de bibliotheek, concerten en tentoonstellingen, met recht en reden (nog altijd) ruim gesubsidieerd.

Klara – de bijwijlen zemelachtige klassieke muziekzender van de VRT – was zo vriendelijk twee inkomkaarten annex recht op een gratis catalogus te bezorgen voor Stanley Kubricks fototentoonstelling in Brussel: 9 € tot 1/7/2012, dinsdag tot zondag van 10 tot 17 uur, KMSK Regentschapsstraat 3 – niet de Bozar dus!

De kunsthistorica die het – overigens mager opgekomen – publiek rondleidde, kende haar zaak op-en-top en op een uiterst intelligente en enthousiaste manier citeerde ze voortdurend referenties naar andere fotografen en naar de Amerikaanse samenleving die Kubrick beïnvloedden tijdens de periode dat hij aan de kost kwam als fotograaf in New York (1945-1950). Ook Kubricks evolutie van fotografie naar film en het verband met zijn films, kregen een duidelijke en heldere commentaar. Voor één keer loont het de moeite om aan te sluiten bij een rondleiding.

de Kielparkblokken – deel 2

Het eerste gedeelte van de Kielparkblokken wandeling ligt rond de Jan de Voslei – de blokken in deel 2 staan tussen de Sint-Bernardsesteenweg en de Emile Vloorstraat. Ondertussen wees de woordvoerder van de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) me naar nieuwe wandelwijzers. Absoluut de moeite! Een afdrukbaar stratenplan maakt de hele verkenning wat makkelijker. Doorklikken op de foto’s voor glorieuze HD en hier staat een interactieve kaart.

de Kielparkblokken – deel 1

Na de ontdekking van de Boris Beckerfoto’s, was ik danig onder de indruk van de woonblokken op het Kiel. In het halfduister waren die weliswaar nauwelijks zichtbaar maar enige tijd later had ik de gelegenheid al een gedeelte van het Kielpark te fotograferen. De volgorde is die van de wandeling van de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij [pdf]. Alle foto’s bevatten heel precieze gps-coördinaten van mijn standpunt tijdens het fotograferen. Hoge resolutie na een klik op de foto. Dit is deel 1 van de Kielparkblokken, deel 2 is ondertussen ook klaar.

Boris Becker (niet de tennisspeler!) in het FoMu

De foto’s van Bernd en Hilla Becher hebben me altijd al gefascineerd en de Duitse fotograaf Boris Becker heeft nog bij hen gestudeerd. Op naar het fotomuseum (FoMu) aan de Waalsekaai in Anvers dus. 55-plussers krijgen 2 € korting (4€ inkom). Er is een folder ter beschikking met degelijke en voldoende uitleg.

De tentoonstelling heeft drie thema’s: bunkers, landschappen en ‘fakes’, ogenschijnlijk allemaal heel helder en duidelijk ware het niet dat de bijzonder realistische, haarscherpe en reusachtige afdrukken een heel bevreemdend effect hebben op de toeschouwer. Er staat niet wat er staat en toen ik even later door het bijna donker richting Hoboken reed, was het alsof de gerenoveerde appartementenblokken aan het het Kiel [pdf] eigenlijk foto’s waren en de bunkers die ik achteraf via Google Earth kon zien staan, niet bestonden tenzij in de meesterlijke foto’s van Boris Becker.


Boris Becker,Photographer | Video of the day
envoyé par deutschewelle. – Futurs lauréats du Sundance.

Photokina 2010

Verleden woensdag was het weer zover. Om de twee jaar trekt schrijver dezes naar Keulen om zich daar te vergapen aan wat er staat te gebeuren in fotoland. Telkens weer zijn er nieuwe trends te ontdekken en zo ook nu. Ziehier een drietal opvallende hoofdlijnen:

3D-televisie en stilstaande beelden komen eraan of we dat nu willen of niet. De eerste (en laatste) 3D-film die ik ooit zag, was iets Dracula-achtig in de jaren 70. Ik herinner me nog rood-groene brilletjes en hopen bloederig slachtafval dat ogenschijnlijk richting publiek vloog. Grote hilariteit alom maar succes heeft het nooit gehad.

Veertig jaar later ziet het er helemaal anders uit. De kleuren zijn perfect en de beeldkwaliteit is door de hoge resolutie net zoals in de filmzaal. Het brilletje is er nog altijd maar nu is het een stijlvol attribuut en de kijker vergeet al gauw dat hij/zij het op de neus heeft staan. Hetzelfde geldt voor stilstaande beelden. Of het succes gaat hebben staat of valt met wat er aan inhoud zal verschijnen. Toch is dat niet het voornaamste, de consument kan zich een lens aanschaffen om met de eigen video- of fotocamera films of foto’s te maken in 3D. Even afwachten dus …

Heel wat interessanter was een gigantische stand van CEWE die eindelijk betaalbare fotoboeken aanbiedt in echte fotokwaliteit. Gedaan met rasters, vervelende kleurafwijkingen en fotoboeken die in het midden een ontsierende streep vertonen. De boeken kunnen helemaal vlak liggen en de foto loopt naadloos door over de hele breedte.

Het papier heeft drie oppervlaktestructuren: mat, parel en glanzend (gelamineerd). Mat was het mooist maar parel en glanzend zagen er steviger uit. De software om de boeken te maken, is ook wat eenvoudiger maar het blijft een heel werk om een echt mooi boek samen te stellen. Ik ga er alvast weer aan beginnen …

Nog een opvallende – en lichtelijk verontrustende – trend is CGI (Computer Generated Images). Fotografen zijn niet meer bezig de werkelijkheid te fotograferen en die eventueel te bewerken maar vertrekken nu van een ontwerp van bijvoorbeeld een auto en maken daar een bijzonder realistisch ‘foto’ van die niet te onderscheiden valt van de werkelijkheid. Een fotograaf zonder fototoestel gaat mij wat te ver maar in de publiciteitswereld is deze manier van werken al volop ingeburgerd.

Alles bij elkaar was het weer de moeite: Sony had de grootste ruimte in beslag genomen en is nu definitief één van groten naast Nikon en Canon. De analoge 35mm fotografie is zo goed als verdwenen op de Lomo na (zie foto). De organisatie van Photokina was alweer met ‘deutsche Gründlichkeit’ tot in de puntjes verzorgd en de Chinezen zitten nog altijd te kniezen in de kelder van het immense ‘Messegebaude’.

rond de lomography.com stand - klik op de foto voor een groot beeld