zomer 2022

tuin 2022Maai mei niet … En zo veranderde onze tuin in een ogenschijnlijke wildernis waarin van alle insecten en bloemen verschenen die we nooit eerder zagen. Maar er was nog meer leven in mei.

Eindelijk weer min of meer normaal buiten.

– 10/5 ELECTRO: Von Kraftwerk bis Techno TT in Kunstpalast Düsseldorf. Het ging over vrede en vrijheid (weet u nog?) link naar optreden een paar maanden na Woodstock

29/5 opera Aachen ‘A Midsummer Night’s Dream / Shakespeare / Peter Pears
Ingewikkelde affaires veroorzaakt door verstoppertje spelen en fout toegediende liefdesdrankjes.

31/5 Labiomista Genk
Labiomista was beter dan verwacht, blog zou moeten volgen maar cultuur is ontploft: veel te doen en moeilijk kiezen …

10/6 Bozar Wiener Nelsons

lopende:

Voor de eerste keer in m’n leven heb ik eens met een fotowedstrijd meegedaan. Ik had er vroeger wel van gehoord maar zag op tegen de moeite en de dikwijls hoge kosten.

Het is een selectie van negen zwart-witfoto’s gescand vanaf de originele negatieven*. De opnames dateren uit de jaren 80 van vorige eeuw en dienden ter illustratie van artikels in ‘De Nieuwsgierige Hasselaar’ [1], één van de vele stadskranten die toen overal te lande verschenen en broodnodige kritiek leverden op het beleid dat rücksichtslos geloofde in ongebreidelde hoogbouw zonder oog voor erfgoed of sociale gevolgen.

Hasselt, circa 1980: woonwagenbewoners, stadsmensen en stadmeubilair.

*Kodak Tri-X 135-36 ontwikkeld op 800 ISO met Agfa Rodinal
[1] http://denieuwsgierige.be

de Condroz

Een post vanuit de culturele woestenij waarin we nu beland zijn. Het is een verslagje van een bezoek aan een fototentoonstelling ‘nouvelles vagues’ in de Walen tijdens de ‘zomer’ van 2021. ‘t Was de moeite, ongetwijfeld.

De Condroz deed me meteen denken aan een aardrijkskundeleraar 60 jaar geleden, die had het over een vruchtbare en rijke streek ietwat ten zuidwesten in de provincie Luik. Het is een uur rijden naar Modave alwaar het gemeentebestuur om de twee jaar een substantiële fototentoonstelling organiseert, nu al voor de 10de keer. Een biënnale dus [1].

Ondanks dreigende regen en recente waterbommen die de omgeving rampspoedig teisterden, klommen we fluks de fiets op aan de fameuze RAVel126 route.

Tegen de muren van vergane industrieën, buiten aan de rotsen en in half verwaarloosde kerken hing veel schoolwerk in dikwijls monochrome tinten en steevast op zwarte ‘dibond’ [2] geplakt. Op de relingen van vele brugjes onderweg waren prints met metalen oogjes en ijzerdraad vastgemaakt. ‘t Kan blijkbaar goed tegen de regen ook omdat de hele tentoonstelling maar een maand open is en dan nog alleen tijdens vijf weekends.

Iets speciaal waren de collages van Katrien De Blauwer: het zijn uitgeknipte offset prints uit tijdschriften die op een bijzonder compositionele wijze aangebracht zitten in een zwart kadertje. Haar werk is gelijk een mooi voorbeeld van hoe in de hedendaagse fotografie camera’s soms helemaal ontbreken.

Om maar weer eens een cliché te gebruiken: de natuur was dikwijls mooier dan de werkjes maar in combinatie met de foto’s en het contrast met oude, net niet vervallen industriegebouwen en geseculariseerde kerken en met een flinke plensbui erbovenop, was de hele tocht absoluut de moeite waard. Tot over twee jaar.

vergezicht langs het RAVel126 fietspad in de Condroz nabij Modave

[1] link naar de Xe biennale de photographie en Condroz
[2] een achtergrond van plastiek ipv karton waarop de foto geplakt zit

nieuwjaar 2021 …

 

‘t Is bijna voorbij. It’s almost over.

boeken: Haratischwili, Nino: De kat en de generaal / Backman, Frederik: Beartown / Honeyman, Gail: Eleonor Oliphant is Completely Fine / Morris, Heather: The Tattooist of Auschwitz / Neiman, Susan: Learning from the Germans
foto’s: rode muur [opent in een nieuw venster] Stefan Vanfleteren [zie ook tentoonstelling]
fietsen: vier nieuwe Schwalbe Marathon Plus 28″ SmartGuard 32-622
live muziek: Daniel Harding / Berliner Philharmoniker, LvB Pastorale 13 september via Digital Concert Hall [demo] / Weitaas, Hecker, Helmchen Fantasiestücke van Robert Schumann en Trio nr. 2 van Shostakovich [blog] / Chopin, Frederyk: Wals, Opus 63 nr. 2 live in de huiskamer met Hilde aan de piano.
TV series: The Undoing [HBO] / Big Little Lies [HBO via VRT] / I may Destroy You [BBC One & HBO] [link naar kort YT excerpt] / Industry [BBC] / alle WOII documentaires [Netflix] The Queen’s Gambit [Netflix]
tech: VPS Centos 7 update / online Photoshop abo / Discord [muziekles Hilde]
audio: Berliner Philharmoniker Mahler’s Symphonies 24-bit Download Stereo 24/48 [FLAC / WAV] & 5.0 Surround 24/48 [FLAC / WAV] [vanaf 29/01/2021, € 59]
tentoonstelling: Museum voor Schone Kunsten Antwerpen [bijna opnieuw open] / Stefan Vanfleteren FOMU [blog]
woord van het jaar: cognitieve dissonantie-reductie [marketing term]
zin van het jaar: “Uw pakje is onderweg” [via de app van bpost]

En zoals elk jaar: iedereen die (nog) een papieren kaartje stuurt, krijgt er een terug!

 

Een dagje uit in Antwerpen

Het FOMU in Antwerpen is altijd al een geliefkoosde plek geweest. Ze hebben een excellente bibliotheek, dikwijls uitzonderlijke tentoonstellingen, een welgevulde museumshop en een klein maar fijn restaurantje.

Dit keer had ik met mijn goede vriend Luc – aka Flash Gordon* – afgesproken om Stephan Vanfleterens overzichtstentoonstelling kritisch te bekijken. Hij kende SV nog van een *interview dat hij een paar jaar geleden had afgenomen. Dat we beiden niet-beroepsmatig fotograaf zijn, scherpte de verwachtingen nog aan en al gauw wisselden we ‘shop talk’ uit over de manier waarop SV zijn foto’s samenstelt (compositie) en analoog bewerkt met ‘doordrukken’ en ‘tegenhouden’ (techniek). De filmafdrukken zijn duidelijk expressiever dan de foutloze, koelere digitale [SV schakelde pas in 2010 over naar digitaal]. Ieder zijn goesting, niewaar.

fotosessies in het Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain

fotosessies in het Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain

Verbazingwekkend toch hoe het werk dat we kennen uit de kranten een tot nu toe onbekend oeuvre bedekte: exploten in de US zoals ‘Elvis’ & ‘Presley’ en levensgevaarlijke ‘train hopping’ met rondtrekkende hobo’s, en – in België – fotosessies in het Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain en de zelfkant in Antwerpse en Brusselse café’s … Bonus is een reusachtige tafel op de vierde verdieping met ontelbare parafernalia uit zijn atelier.

parafernalia uit Stephan Vanfleterens atelier

parafernalia uit Stephan Vanfleterens atelier

Tegenover het FOMU valt er een lekkere en niet al te dure hap te consumeren in bijvoorbeeld de L’Entrepôt du Congo.

Op naar deSingel. Om maar met een fait-divers te beginnen: Isabelle Faust heeft een nieuw kostuum! Haar lang kazuifel is vervangen door een zwart ensemble met schouder- en bovenarmwarmers en een eerbiedwaardige, kardinaalspaarse wijde broek. En nog: voor de pauze lazen Melnikov en Queyras hun partituur vanaf de grootste iPad die er bestaat. Genoeg onnozele details.

Een koddige dame kondigde het concert aan als een repetitie voor een nog te verschijnen CD (primeur!). Dat was, zeker in het eerste gedeelte, goed te horen: zenuwen en spanning bij de uitvoering van een bewerking door LvB zelf van zijn tweede symfonie, verduiveld moeilijk omdat het stuk zo bekend in de oren klinkt en er maar drie instrumenten voorhanden zijn om een heel orkest te evoceren. Alles bij elkaar lijkt het een eigenaardigheid in LvB’s werk.

Na de pauze ging het er, met het ‘Erzherzog’ trio, beter aan toe: een met ‘gusto’ en precisie gebracht samenspel met af en toe een plezierige lach afgerond met een royaal encore na een daverend applaus. Nog van dees …

Alexander Melnikov, Isabelle Faust en Jean-Guihen Queyras

Alexander Melnikov, Isabelle Faust en Jean-Guihen Queyras

 

 

 

 

Het verdriet van bpost

De komst van 2020 luidt niet alleen een nieuw jaar in, maar ook een nieuw decennium, inclusief alle sprankelende en veelbelovende wensen die we elkaar stuurden.

Er is – mijn gedacht – geen betere manier om deze blog nieuw leven in te blazen dan met fris gemoed rond te kijken naar plaatsen, culturele gebeurtenissen en merkwaardige toestanden en die in de schijnwerpers te zetten.

Dit is alvast een plan: het boek ‘Ugly Belgian Houses’ van Hannes Coudenys, bracht me op het idee hier in de buurt absurde of surrealistische beelden te schieten en die te voorzien van een kleine commentaar.

Hier is nummer één. Het gaat om een foto van een muur hier in het dorp, waar – na het opdoeken van het postkantoor – ook de brievenbussen van bpost stilaan verdwijnen.

het verdriet van bpost

het verdriet van bpost

‘High density’ cultuurtrip [muziek/fotografie/architectuur]

ingang naar studentenkamersOp het vierdaags programma: twee superconcerten in Köln en een verblijf in een gerestaureerde studentenkamer in het Bauhaus, Dessau met tussendoor een bezoek aan het Leitz Park in Wetzlar.

Keulen is een van de aangenaamste steden in de omtrek om in rond te lopen. Er heerst daar een soort vrije, open geest en een hartelijke manier van doen tegenover ‘vreemdelingen’ gebaseerd op een niet al te ‘poshe’ rijkdom en gedegen maar dikwijls gedurfde cultuur. Het Belgisches Viertel is daar een mooi voorbeeld van: naar Duitse normen een beetje rommelig maar uiterst gezellig en (bijna) joviaal.

Isabelle Faust (viool) en Kristian Bezuidenhout (piano forte) met Elliot Gardiner en het LSO*, bijten de spits af in de Kölner Philharmonie. Faust moet zowat de hardst werkende violiste van de laatste 20 jaar zijn en Bezuidenhout kan er aan tippen, fel zwoegend aan zijn oude piano. Het LSO produceert een hechte sound waar toch elk instrument goed hoorbaar blijft, ook omdat praktisch iedereen recht staat.

Om al enigszins op weg te raken naar Dessau sjezen we vervolgens door de nacht naar Wetzlar voor een dutje en ontbijt in het gloednieuwe Ernst Leitz Hotel. Leica heeft daar het Leitz-Park aangelegd met een fotomuseum en een gigantische winkel waar een mens zijn portemonnee goed moet dichthouden om niet in armoede te verzeilen: zoveel tentoongesteld fotografisch vakmanschap is uniek in de wereld, evenals de prijs voor al dat moois.

Op naar Dessau alwaar bleek dat we de eerste waren voor een verblijf in gerestaureerde studentenkamers van het Bauhaus**. Het is op zijn minst een vreemde gewaarwording om in UNESCO-werelderfgoed te overnachten. De geest van Kandinsky en Klee – om er maar een paar te noemen – is duidelijk voelbaar en dat boezemt ontzag in. ‘s Anderendaags fluks de fiets op om in één beweging de huizen van de meest beroemde Bauhaus-docenten te bezoeken (de Meisterhäuser) en de architectuur die eruit voortkwam: het Bauhausgebouw zelf, het Kornhaus-restaurant, de Törtensiedlung, het Konsumgebäude en het voormalige Arbeitsamt.  In de Meisterhäuser krijgen we nog een begrijpelijke en hogelijk interessante rondleiding door een cultuurwetenschapster die voor de gelegenheid speciaal uit Berlijn is gekomen. Ze vertelt honderduit anecdotes uit de tijd dat Klee en Feininger via het schoorsteensysteem avondlijke conversaties voerden wat er overigens op duidde dat de huizen bijzonder gehorig waren. De dag eindigt met een bezoek aan de goedgevulde designshop van het Bauhaus en een hap in het Kornhaus  (belabberd eten!). Vervolgens lekker geslapen in het (voorlopig nog) verlaten gebouw en ‘s anderendaags, na een super (en zeer betaalbaar) ontbijt in het Bauhaus-bistro, terug naar Keulen.

Bernard Haitink is een bij muzikanten en publiek graag geziene dirigent. Op een of andere manier straalt hij een warme sympathie uit en of dat nu komt door een volkomen gebrek aan pretentie of zijn minimalistische dirigeerstijl, het orkest draagt hem op handen en speelt de pannen van het dak***. Bijwijlen moest ik aan de Berliner Symphoniker denken, zeker bij de zevende van LvB. Cellist Gautier Capuçon bewijst tijdens het concerto van Schumann dat hij de grootste is, zo vol gevoel en nuance. Bovendien kan ik hem de hand schudden bij een signeersessie achteraf.

* volledig concert in HD in het Barbican, London

** Hier een link naar een documentaire naar aanleiding van het 100-jarig bestaan van het Bauhaus.

*** Het dak van de Philharmonie is speciaal. Skaters gebruiken het en telkens bij een concert moet een viertal suppoosten er voor zorgen dat ze er niet op kunnen.

 

Köln: frituur in de Hohe Strasse

Leitz Park Wetzlar

Leitz Park Wetzlar

Bauhaus studentenkamer

Bauhaus studentenkamer

Arbeitsamt binnenkant (nu DIV)

Meisterhaus Feininger aan het begin van de Ebertallee, Dessau

Bauhaus ingang hoofdgebouw

Bauhaus ingang studenten en bistro (open tot middernacht)

Haitink en Chamber Orchestra of Europe

Graffiti Köln Ursulaplatz

 

 

Nieuwjaar 2018! Alle goeds komt per twee.

Nieuwjaar 2018! Alle goeds komt per twee.

En zo komt het al eens voor dat in de blog het ene nieuwjaarskaartje direct op het andere volgt. Zo snel gaan de jaren! Niet getreurd, 2017 was het rijkst gevulde sinds lang. We gingen alle twee in een soort verbazingwekkende grootoudermodus. Spannende momenten – dat wel – maar even later opperbeste blijdschap en onvervalste trots. Een buitengewone gebeurtenis, niet ontdaan van enige clichés! Nieuwjaar 2018.

En het overige beste van 2017 [alle links openen in een nieuw venster]:

boeken: Daniel Kahneman, Thinking Fast and Slow / Richard Flanagan, The Narrow Road to the Deep North.
foto’s: Martin Parr, Alec Soth, de Izzy Maze session met wat hulp van Magnum.
fietsen: Genesis Bridge Series Columbia & Smithfield
live muziek: Philharmonie Köln, Wiener Philharmoniker, Daniel Harding Mahler 6 / Bozar, Igor Levit Ludwig van Beethoven piano sonates deel 2 / Opera Düsseldorf, Wozzeck Alban Berg
TV series: Dr. Foster season 2 / Peaky Blinders season 4 / The A-word season 2 [BBC en Netflix]
Tech: fijn stofmeter dustCube V2 en seismograaf Raspishake OSOP / DIY Mac Pro upgrade to 3 GHz 10-Core Intel Xeon E5 and 64 GB DDR3
Audio: Elektor – zuinige en super klinkende klasse D-versterker. Krikt oude oren op.
Tentoonstelling: Alec Soth Fomu / Documenta 14, Kassel [nog altijd aan het uitpuzzelen wat er nu eigenlijk aan de hand was daar]

Het nieuwjaarskaartje 2018 heeft twee delen: dit stukje tekst op het internet en een papieren versie met een fotomontage*. Papieren kaartjes krijgen een gedrukte versie terug.

* featuring Noud en Lucien, the Amazing Twins

achterkant van nieuwjaarskaartje 2018

achterkant van nieuwjaarskaartje 2018

 

Claire at the Izzy Maze. Illustration for nieuwjaar 2018 blog.

He made a limbo stick out of some chaser LEDs and an acryl tube. Claire was outdoing herself at the Izzy Maze, Antwerp mid 2017. © J. Gysenbergs, Hasselt Belgium

Nieuwjaar 2017 op de achterkant van …

… een oude envelop. Al van toen we nog jong en mooi door het leven gingen, was een gebruikte omslag dé inspiratiebron voor heel wat ideeën. Dit jaar snoeiden we eindelijk de dichte bosschages achteraan, kwam er een wasdraad (het ontwerp was jarenlang een ‘running joke’ hier in huis), is mijn kot min of meer opgeruimd, arriveerde Hilde in LX-land, gingen we opnieuw (een beetje) wandelen en ‘knipste’ Jools me op Photokina.

Een gelukkige alweer en blijf volhouden: iedereen die een papieren wens stuurt, krijgt een afdruk terug (een nieuwjaarskaartje 2017 in een omslag!). Dit jaar ziet het er echt wel grappig uit. Kijk zelf en/of download voor hoge resolutie.

nieuwjaarskaartje 2017

Met de beste wensen voor 2017!

nieuwjaarskaartje 2017

Met de beste wensen voor 2017!

Photokina 2014: meer volk, minder ambiance

Photokina 2014: elke fotograaf – professioneel of liefhebber – kan er niet rond en dat geldt evengoed voor fotomateriaalproducenten en -diensten, waar ook ter wereld. Trends ontwaren lijkt gemakkelijk op de tweejaarlijkse Photokina beurs in Keulen maar waar het echt naar toe gaat met de fotografie is beter aan te voelen op kleine standjes of via rondzwervende eenzaten die hun al-of-niet geniale idee soms op originele wijze proberen te promoten.

Actiecamera’s, drones en een hang naar nostalgie waren moeilijk te ontwijken. De toekomst is aan de durvers, moeten ze bij Nikon gedacht hebben. Enthousiaste kids konden selfies maken op een platform met een 90 graden gekantelde achtergrond van bijvoorbeeld een zeilboot op een woeste zee of een besneeuwde, duizelingwekkend hoge bergtop of een pyloon op het dak van wolkenkrabber. Tegelijk is Nikon – naast Leica – een soort rots in de branding met telkens dezelfde sobere geel-zwarte opstelling en presentatie van hun robuuste, professionele toestellen.

Sony zag kennelijk meer heil in een conservatieve, lichtelijk surreële opbouw van een compleet huis, inclusief toneelspelend koppel op de sofa waar would-be cineasten de laatste nieuwe 4k videocamera’s konden uittesten. Tegelijk presenteerden ze hun mainstream fototoestellen in een eerder ‘plat’ decor zonder al te veel opdringerige acts. Een beetje soberheid kan geen kwaad en dat zette ook de trend van deze Photokina: veel volk maar minder animo. Het kan niet altijd feest zijn, niewaar.

Nikon reikhalzend

Nikon reikhalzend

Sony test huiskamer

Sony test huiskamer

Sony fake living room

Sony fake living room

Samsung, Canon, Panasonic: veel van hetzelfde en weinig nieuws. Ingedommeld of geen goesting? Alleen Fuji trok echt veel volk met diverse meetzoekertoestellen, bijvoorbeeld de derde reïncarnatie van de X100, weg van platgetreden paden en wars van wervelende presentaties maar altijd ernstig op zoek met een luisterend oor naar de fotografen zelf.

Tussen de gigantische stands van de groten zaten pareltjes van originaliteit, soms bizarre, postmodernistische pogingen om iets te maken waarvan de zin niet direct duidelijk was. Echt te gek was de Enfojer, een vergroter (een toestel om pellicule-negatieven op papier af te drukken met behulp van een lamp, lens en chemicaliën) waarin een iPhone past en waarvan de fotograaf (op leeftijd?) de beelden in een echte donkere kamer ontwikkelt, spoelt en fixeert. Of een soortgelijk toestel dat polaroid-afdrukken maakt, ook vanaf een iPhone [Impossible]. Een ander leuk ding was een ‘vislijn’ van wel bijna acht meter lang waaraan een gestabiliseerde Hero+ bengelde om opnames vanuit de lucht te maken zonder drone [Rodcam]. Hoogst amusant allemaal.

een Enfojer 'vergroter'

De Enfojer ‘vergroter’

Impossible Polaroid revival

Impossible Polaroid revival

Rodcam [gimbal extreme]

Rodcam [gimbal extreme]

Leica is bij een Photokina-bezoek telkens weer een absoluut hoogtepunt. Een langdurige test van het betaalbare (sic), nieuwe T-systeem deed lichte paniek ontstaan bij de medewerksters wegens niet direct terugbrengen van het hebbeding. Het Apple-achtig, uiterst sobere design met maar twee instelwieltjes plus de sluiterknop, gekoppeld aan een innovatief menusysteem via een aanraakscherm doet een aanslag van ‘maar’ 3500 € op de bank, body, lens en aparte zoeker inbegrepen maar zonder accessoires wel te verstaan.

En waar zaten de Chinezen? Zelfs mijn ervaren gids sinds jaren vond ze niet direct, vermoedelijk zaten ze allemaal op Alibaba. En wat deed Google op Photokina? Oh ja, voor Google Maps zijn camera’s nodig.

Google op Photokina 2014

Google op Photokina 2014

‘Modern reizen’ en fotografie in Parijs, Antwerpen en Amsterdam

Ondertussen is mijn schoenendoos met schrijfsels en knipsels over Parijs al goed gevuld. Tijd voor een selectie ‘Modern reizen’ en fotografie in Parijs, uitgebreid met Antwerpen en Amsterdam.

Het gebruiksgemak van het Thalys online ticketsysteem verbetert er niet op maar het blijft mogelijk om voor 58 € per persoon op-en-af te sporen. ‘s Donderdags reizen werkt blijkbaar het best en is gelijk voor veel musea de rustigste dag. Voor de rest kwam een gratis kaartje van Parijs van pas.

Het Centre Pompidou was goed voor Henri Cartier-Bresson, icoon van de fotografie en aanstoker van Magnum, het fotografenbureau waar elk rechtgeaard fotograaf alleen maar bewondering voor kan hebben. Hoogstens vijf minuten aanschuiven en net niet te veel volk maakt een bezoek aan de omvangrijke tentoonstelling (500+ foto’s) wat draaglijker. Invloeden van in het begin van de fotografie, perfecte composities, dan een surrealistische periode vervolgens politiek geëngageerd [revolutionair en Communist], WO II krijgsgevangene – ontsnapt na 3 jaar – om via fotoreportages [en films] over de hele wereld in een soort cyclus terug te komen tot beschouwende, occasionele beelden en zelfs potloodtekeningen.

De tentoonstelling is gedetailleerd maar tegelijk voldoende overzichtelijk en bevat zowat alle ‘must-see’ beelden. Het valt telkens weer op hoe – zonder dat veel fotografen het geeneens zelf wisten – de onderwerpen en manier van fotograferen veranderden onder invloed van de tijdsgeest. Kijk zelf, eentje van HCB naast eentje van ‘yours truly’ uit 1972:


Iets wat ik nog niet direct ontdekt had: het Pompidou heeft een ruime, vrij toegankelijke bibliotheek. ‘Vrij’ als in ‘gratis’ en dat maakt dat op een normale dag het al gauw meer dan een uur aanschuiven is om binnen te geraken. Niet getreurd: 60-plussers lopen zo door naar de boeken via de uitgang op de mezzanine achteraan in de grote inkomhal van het CP.

Een beetje verder – in la maison européenne de la photographie – heeft Martin Parr iets aangericht met Parijs zelf. Ogenschijnlijk kost het niet veel moeite om boeiende onderwerpen te fotograferen in zo een grote stad. Toch stak Parr er twee jaar werk in en het resultaat is er naar.

Parr is een sarcast maar op een uiterst intelligente manier. Elke foto genereert een kleine, vrolijke aha-erlebnis. Het voorbeeld hieronder zegt alles.

Paris plage Martin Parr 2012

Paris plage Martin Parr 2012

De hoogst originele catalogus dient tegelijk als luxe metroplan, hij is een stuk goedkoper bij Amazon, net als de HCB catalogus.

Even later in het FoMu, Antwerpen was het meteen raak: Adam Broomberg en Oliver Chanarin zijn twee kleppers die nauwelijks nog foto’s maken maar ze gebruiken in een concept. Hun blasfemische ‘Holy Bible’ is een meesterstuk. Op het eerste gezicht is het verschietachtig een bijbel op tafel te zien liggen, maar eenmaal opengeslagen is de combinatie van rood onderstreepte tekst en beelden uit ‘The Archive of Modern Conflict‘ genoeg om een soort klik te veroorzaken om het (ingewikkeld) verband te begrijpen – zo ongeveer toch.

Een ander werk bestaat uit een rol fotopapier, uitgerold, vervolgens 20 seconden lang belicht en terug in de doos gestoken in een woestijn in Irak waar het duo als ‘embedded journalists’ werkte.

Of de geschiedenis van de fotografietechniek om iets als racisme aan te duiden. Statements te over.


Het nieuwe Stedelijk in Amsterdam lijkt op de onderkant van een gigantische rondvaartboot. Het heeft een fraaie collectie representatieve stukken uit de moderne kunst, goed gedocumenteerd en met niet te veel van het goede. Voorts presenteert het museum een verdienstelijke afdeling design. Definitief voordeel: fotograferen is toegelaten alhoewel er soms mensen zijn die onbeheerst tientallen foto’s nemen, meestal met hun mobiel en daarbij vergeten het geluid af te zetten. Het was alweer een donderdag met weinig volk ondanks onheilspellende berichten over lang aanschuiven. Misschien had het stralende weer er iets mee te maken want iedereen had postgevat op het immense Museumplein.

Van Jeff Wall zijn monumentale reclamebakken had ik ‘The Invisible Man’ al gezien. Toen hing het werk in een kleinere en donkerdere ruimte en dat leek meer indrukwekkend. De andere werken in het Stedelijk waren zoniet nog vreemder door de levensgrote afdrukken, op speciale film en fotopapier (dia, LightJet en zw/w gelatine zilverdruk) – heel realistisch en haarscherp tot in de hoeken. Sommige zijn tot in de details geënsceneerd, andere zijn dan weer helemaal toevallig ontstaan.

Later meer over het Stedelijk, er was daar van alles te doen …