Toen vrienden van ons in de jaren 80 van vorige eeuw gingen samenwonen hadden ze van die meubeltjes waar we pal van achterover vielen: buismeubelen als ‘remakes’ van Bauhaus-ontwerpen, tapijtjes met een hip ontwerp en alledaagse gebruiksvoorwerpen die vagelijk leken op beroemde design. Dat de hele zaak dan nog weinig geld kostte door een uitgekiend systeem van zelfbediening en slimme verpakking, deed ons gelijk overstag gaan. Van doe-het-zelf knutselaars tot chique huishoudens, zowat iedereen heeft wel iets van IKEA in huis.

Zelf heb ik een haat-liefdeverhouding met de geel-blauwe meubelgigant. De legale namaak van iconische design waar IKEA-ontwerpers zich te pas en te onpas aan bezondigen, is overduidelijk en gemakkelijk aan te wijzen. Bovendien werkt de wereldwijde verspreiding van hun winkels uiterst verschralend: op de duur verschilt de inrichting van een appartement in Moskou niet wezenlijk van een in Rio de Janeiro. Ook wekt hun dwingende manier van consumeren steevast ergernis op. Verkapte namaak, eenheidsworst, kinderarbeid, nazisympathieën en belastingontduiking, zo klinkt het tegenwoordig.

Weetjes:

• Het topmanagement – 5 leden met o.a. oprichter Ingvar Kamprad – runt een non-profitorganisatie die praktisch alle IKEA-winkels controleert. Non-profit jawel, u hoort het goed.
• IKEA – weliswaar Zweeds van oorsprong – is nu een Nederlands bedrijf en dat komt goed uit voor de belastingen.

Tips van een ervaren consument:

• Bespaar tijd en ambetantigheid door op voorhand een boodschappenlijstje te maken. Hou u aan het lijstje. Alhoewel, dat is makkelijker gezegd dan gedaan.
• Pik – eenmaal ter plekke – een grondplannetje op en probeer te schatten in welke afdeling je producten vermoedelijk liggen.
• De verkorte routes op het plannetje zijn in de winkel zelf nauwelijks of niet aangeduid. Enig ruimtelijk inzicht kan enerverend rondlopen in cirkels vermijden.
• Gebruik de terminals en zoek op artikelnummer (zie ook boodschappenlijstje).
• Kies je spullen zo dat alles draagbaar blijft zonder de overdreven dure IKEA draagtasjes.
• Ga voor het duurste ontwerp, de spotgoedkope producten zijn meestal van bedenkelijke kwaliteit.

And now for something completely different. Starend naar de ondertussen niet meer geproduceerde GLOBAL bureaulamp daagde de idee de lamp zodanig te verbouwen dat de handige, in alle richtingen verstelbare arm bruikbaar bleef en het verbruik, middels een LED, vermindert tot een bijna verwaarloosbare 4,5 W. De beschrijving van de ombouw is in het Engels omdat ik die oorspronkelijk wou zien verschijnen op de IKEA-hackers site. Kennelijk vond de moderator het maar een gevaarlijke bedoening en is het er nooit van gekomen. Het lampje werkt na de ombouw op een volkomen ongevaarlijke spanning van 12 V.

It’s a real pity IKEA has discontinued its iconic Global desk lamp. They must have sold millions of these but, with LED lighting on the rise, this was bound to happen.

So, one day, staring at the Global while waiting for inspiration, there it was: a Global Mk II with an energy conserving LED spot and with the same adjustable arms.

It looks difficult but – trust me – it’s quite simple (and safe). No claims accepted, of course:

1. Disconnect the lamp from the mains and remove the PL-bulb. Say that again: remove from mains before doing anything else.

2. Dismantle the lampshade from the arm (3 screws) and pull out the wires from the switch and socket. Remove the wire from the arm.

3. Take apart the plastic connecting rod. File away 16 x 3 mm of plastic in the middle of the underside of the rod and drill two holes, 6 mm apart, with a 2 mm drill in the middle of the filed away space.

4. Widen the hole at the end of the rod to 5 mm to accommodate a small power switch.

5. Remove the low power connector of a 12 V electronic power supply and feed the wire through the holes in the arm.

6. Mount the switch and push the two pins of an MR16 LED spot through the two 2 mm holes. Fix with some putty or glue.

7. Solder the power supply wires to pins and switch.