Kubrick: verplicht voer voor fotografen.

Het Kijk- en Luistergeld – vroeger een soort forfaitaire belasting op het televisiekijken en radioluisteren – mag dan wel al jaren afgeschaft zijn, toch gaat een flink deel van onze centen naar bijvoorbeeld de VRT (Vlaamse Radio en Televisie) en vele culturele evenementen. Om toch maar iets te recupereren van al dat geld, ga ik trouw naar de bibliotheek, concerten en tentoonstellingen, met recht en reden (nog altijd) ruim gesubsidieerd.

Klara – de bijwijlen zemelachtige klassieke muziekzender van de VRT – was zo vriendelijk twee inkomkaarten annex recht op een gratis catalogus te bezorgen voor Stanley Kubricks fototentoonstelling in Brussel: 9 € tot 1/7/2012, dinsdag tot zondag van 10 tot 17 uur, KMSK Regentschapsstraat 3 – niet de Bozar dus!

De kunsthistorica die het – overigens mager opgekomen – publiek rondleidde, kende haar zaak op-en-top en op een uiterst intelligente en enthousiaste manier citeerde ze voortdurend referenties naar andere fotografen en naar de Amerikaanse samenleving die Kubrick beïnvloedden tijdens de periode dat hij aan de kost kwam als fotograaf in New York (1945-1950). Ook Kubricks evolutie van fotografie naar film en het verband met zijn films, kregen een duidelijke en heldere commentaar. Voor één keer loont het de moeite om aan te sluiten bij een rondleiding.

Een dagje in Parijs: Miniatures flamandes 1404-1482 in de Bibliothèque nationale de France

Een goedkoop ticket voor de TGV naar Parijs op de kop tikken, is geen sinecure maar na enig doorzetten en gejongleer, spuwde het afschrikwekkend rigide systeem van Thalys.com vier QR-codes uit, goed voor twee personen heen-en-terug voor welgeteld 58 € en zo kwam het dat we om 9 ‘s morgens van Paris Nord richting stadscentrum kuierden. Parijs was al lang wakker ( … Les journaux sont imprimés. Les ouvriers sont déprimés …- Jacques Dutronc 1968). Een paar boekhandels onderweg, Starbucks aan het Centre Pompidou en een wandelingetje over de Seinebruggen, meer moest dat niet zijn.

De Bibliothèque nationale de France (BnF) deed van bij haar oprichting heel wat stof opwaaien. Het gebouw zou ongeschikt zijn om boeken te bewaren, het was te megalomaan – het heeft bijvoorbeeld haar eigen metrostation – en niemand zou het bezoeken. Nu is het een cultuurtempel die net als het Louvre, Centre Pompidou et. al. een bezoek dubbel en dik verdient.

Niet alleen boekenliefhebbers maar ook iet of wat kunstzinnig ingestelde stripadepten, geschiedenisleraars – als die nog bestaan -, illustrators, kalligrafen, middeleeuwse rollenspelers of simpelweg mensen die iets heel speciaal willen zien, haasten zich naar de Bnf – François Mitterand. Laat u verleiden door Filips de Goede, Margareta van York en Karel de Zwijger met hun schitterend gekleurde manuscripten: koningen en koninginnen, liederlijke taferelen, bruut geweld, hemel en hel, het is er allemaal.

Praktische informatie mag volstaan. De afbeeldingen spreken geheel voor zichzelf. Miniatures flamandes, nog tot 10 juni 2012 in de Bibliothèque nationale de France – François Mitterand, tevens de naam van het metrostation op lijn 14 richting Olympiades. Dinsdag tot en met zaterdag van 10 tot 19 uur, zondag van 13 tot 19 uur, inkom 7 €, catalogus 49 € en een gratis app voor iPad of iPod. Ten overvloede misschien: de tentoonstelling is het vervolg op die van verleden jaar in de Koninklijke Bibliotheek in Brussel.

Kunst met rommel? Opruimen!

Als facebook voor iets goed is, is het zeker de ongeneerde inkijk in andermans interesses die een mens dikwijls op een tot nog toe onbekend spoor zet. Soms zijn dat onontdekte sites of fascinerende foto’s maar dikwijls is het een idee dat om meer onderzoek vraagt.

Zo zette een foto van een kennis van heel, heel vroeger me aan het denken. Het gaat om rommeltjes die her en der in het landschap verspreid liggen, meestal achteloos weggeworpen leeggoed dat – wanneer iemand het bijeenbrengt en tentoonstelt – een heel andere betekenis krijgt. Op mij heeft het een effect van: ziehier allerhande troep en gooi er nu niks meer bij. Een oproep om het landschap schoon te houden? Een aanloop naar ‘grote kunst’? Kunst met rommel als Spielerei? In ieder geval een foto met wat commentaar waard.

En nu ik eraan denk, waarom zouden huisvuilophaaldiensten er geen werk van maken om dergelijke pretentieloze werkjes te sponsoren? Moet kunnen.

trash art at PHL Hasselt

trash art at PHL Hasselt

Jan Fabre slaat de nagel op de kop in Kröller-Müller op de Hoge Veluwe …

… en veroorzaakt heel wat deining met zijn Hortus/Corpus. Zelf schrok ik me een hoedje toen mijn blik quasi toevallig op een levensecht figuur viel die – tussen marmeren grafzerken gelegen – een knots van een stijve laat opstijgen. Daarmee was de toon gezet. Begrijpelijke referenties, compact maar met oneindig uitdeinende betekenissen, schitterende schoonheid (vooral de bronzen beelden) en vol humor, soms ook in contrast met het erg serieuze gastmuseum: de 18 werken binnen en 5 buiten houden je een hele poos bezig. Daar komt nog de vaste collectie bovenop met een aantal uiterst fraaie van Goghs, Picasso’s en ouder werk.

Jan Fabre is een kunstklepper van ongezien niveau met een tomeloze fantasie en superb vakmanschap. Net nu krijgt hij weer kweddelen met de pers wegens al te lauwe kritiek op zijn boek, maar ach – hij kan het zich permitteren.

Het Kröller-Müller Museum ligt op een kleine twee uur noordwaarts rijden, grotendeels over de E50 tot net iets voorbij Arnhem midden een prachtig natuurpark, de Hoge Veluwe. Vanaf de parking Hoenderloo is het nog 5 km. fietsen. De auto kan ook dichterbij maar dan stijgt het parkeergeld van 2 naar 6 € en mis je een ontspannen fietstochtje. Een toegangskaartje voor park én museum kost 18 €. Dat lijkt veel maar voor een hele dag artistiek vermaak op topniveau valt het best mee, fietsjes inclusief.

Vlaamse vedetten in het Noordbrabants Museum

Het Noordbrabants Museum geeft tot half mei onderdak aan de weinig bekende collectie Vlaamse modernisten van het Groeningemuseum en dat alleen al is een bezoek aan ‘s-Hertogenbosch dubbel en dik waard. James Ensor, Emile Claus, Constant Permeke, Gustave de Smet, René Magritte en andere beroemdheden laten goed zien wat er in de ‘Vlaanders’ gaande was tussen eind vorige vorige eeuw en tot vlak na de twee Wereldoorlogen.

‘s-Hertogenbosch is een niet té grote stad waar het heel plezierig vertoeven is. Een tip voor een gezonde hap is de eetbar ‘dit‘ in de Snellestraat.

Gilbert & George Jack Freak Pictures

Een paar sleutelwoorden die me te binnen schoten bij een bezoek aan Gilbert & George hun Jack Freak Pictures in de Bozar (Bx): kaleidoscoopachtige symmetrie, bijna monochromatisch – emotieloos, cryptisch soms.

Gigantisch grote werken met takken – een verwijzing naar de natuur zoals bij Kiefer? – lijken wel in. De muren van het PSK waren af en toe aan de krappe kant. En hoe de voor de hand liggende referenties ontcijferen? Al bij al geen gemakkelijke tentoonstelling ondanks het ogenschijnlijk olijke duo. De beelden beginnen eigenlijk pas later na te werken.

Ik apprecieerde ten zeerste het absoluut gebrek aan Gilbert & George parafernelia. Er is enkel een catalogus te koop aan een normale prijs (18 €). De druk is van superieure kwaliteit (duotoon).

Nog: Brussel is goed te doen op een zondag. Het is er relatief rustig en gratis parking is makkelijk te vinden.

de Kielparkblokken – deel 1

Na de ontdekking van de Boris Beckerfoto’s, was ik danig onder de indruk van de woonblokken op het Kiel. In het halfduister waren die weliswaar nauwelijks zichtbaar maar enige tijd later had ik de gelegenheid al een gedeelte van het Kielpark te fotograferen. De volgorde is die van de wandeling van de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij [pdf]. Alle foto’s bevatten heel precieze gps-coördinaten van mijn standpunt tijdens het fotograferen. Hoge resolutie na een klik op de foto. Dit is deel 1 van de Kielparkblokken, deel 2 is ondertussen ook klaar.

Boris Becker (niet de tennisspeler!) in het FoMu

De foto’s van Bernd en Hilla Becher hebben me altijd al gefascineerd en de Duitse fotograaf Boris Becker heeft nog bij hen gestudeerd. Op naar het fotomuseum (FoMu) aan de Waalsekaai in Anvers dus. 55-plussers krijgen 2 € korting (4€ inkom). Er is een folder ter beschikking met degelijke en voldoende uitleg.

De tentoonstelling heeft drie thema’s: bunkers, landschappen en ‘fakes’, ogenschijnlijk allemaal heel helder en duidelijk ware het niet dat de bijzonder realistische, haarscherpe en reusachtige afdrukken een heel bevreemdend effect hebben op de toeschouwer. Er staat niet wat er staat en toen ik even later door het bijna donker richting Hoboken reed, was het alsof de gerenoveerde appartementenblokken aan het het Kiel [pdf] eigenlijk foto’s waren en de bunkers die ik achteraf via Google Earth kon zien staan, niet bestonden tenzij in de meesterlijke foto’s van Boris Becker.


Boris Becker,Photographer | Video of the day
envoyé par deutschewelle. – Futurs lauréats du Sundance.

Anselm Kiefer in het MSK Antwerpen

Kiefer MSK Antwerpen blend

Kiefer en MSK Antwerpen over elkaar geprojecteerd

Vorige zaterdag had ik paar uur kwijt te spelen in het Antwerpse. Ze zijn daar hun groot museum aan het renoveren en zo komt het dat de lege muren nu plaats bieden aan de reusachtige doeken/installaties van Anselm Kiefer. Op Documenta 2007 hing er heel wat en het Museum Ludwig heeft er ook een paar in de permanente collectie. Het lijkt wel of Kiefer alsmaar groter en groter kunstwerken maakt tot er geen museum overblijft waar ze nog kunnen hangen.

Nu ja, dat is ook wat eerst opvalt: Kiefers werken zijn gigantisch, hypervolumineus geplamuurd met verf en dik bezet met loden en glazen voorwerpen, takken of gedroogde bloemen. De onderwerpen zijn nauw verbonden met de verwoestingen van de 2de Wereldoorlog of oude, klassieke mythes en de Kabbala. De sombere zwaarte van het lood en de overweldigende afmetingen verkleinen het publiek zodanig dat het wel dwergen lijken, ronddwalend in verwoeste landschappen of ongrijpbare, oeroude verhalen. Er gaat een sfeer van uit die de toeschouwer nietig maakt en doet nadenken over oorlog/geweld maar ook nieuwsgierig maakt naar de oudheid en het verband met het heden (Der fruchtbare Halbmond).

Der fruchtbare Halbmond Anselm Kiefer

Der fruchtbare Halbmond Anselm Kiefer 460 x 760 cm

De suppoosten handhaven het strikt fotografieverbod dus geen foto’s maar ga vooral zelf kijken. ‘t Is maar 6 € en tegenover het museum ligt er een brasserie met heerlijk frit met stoofvlees en vers getapte bollekes.

Het kan niet op: Gauguin in Tate Modern.


Verleden donderdag in Essen (Zollverein) en Keulen (Ludwig) en drie dagen later al naar Londen waar in het Tate Modern een Gauguin-tentoonstelling opende, het kan niet op.

Met de Eurostar is het een fluitje van een cent om op nauwelijks 2 uren van Brussel naar hartje Londen te sporen. Eenmaal aangekomen in St. Pancras brengt de Circle Line je in geen tijd naar de Millenium brug recht tegenover het Tate.

De tickets lagen al klaar, erg handig om de aanschuivers voorbij te steken maar ook nodig want losse tickets zijn er wel maar ze zijn zodanig gerantsoeneerd dat je er pas op eind van de dag mee binnen geraakt. Het aantal bezoekers is namelijk beperkt per tijdsvenster om iedereen toe te laten al dat moois in de meest comfortabele omstandigheden te aanschouwen. Ik verschoot toch even omdat het de eerste keer was dat mijn leeftijd recht gaf op korting:

60+ ticket hèhè ...

Eenmaal binnen daagde het ons dat de Multimedia Guides waar iedereen mee rondliep eigenlijk vermomde iPods waren en waarempel, ik kon de hele gids in een mum van tijd naar mijn eigen iPod downloaden.

De tentoonstelling zit geweldig knap in elkaar middels een onderverdeling in een tiental thema’s gaande van ‘Identity and Self-Mythology’ over ‘Drawings’, ‘Landscape’, ‘Martinique’, ‘Sacred’, ‘The Eternal Feminine’ tot ‘Titles and Teller of Tales’. Iets voor en iets na het midden van de tentoonstelling zijn twee aparte zalen ingericht met documentatie over de tijdsgeest van eind 19de eeuw plus een schat aan authentieke handgeschreven brieven, boeken, artikelen enz. Heerlijk om rustig te bekijken en te lezen. Het is duidelijk dat hier immens veel opzoekwerk en studie in gekropen is.

De schilderijen zelf hebben een eigenaardige uitwerking op het gemoed van de toeschouwer. Deels geven ze een bevreemdend gevoel maar sommige zijn zo pakkend dat je er moeilijk van weg geraakt of er even terug naar toe wandelt om nog eens te bekijken. Dat was ook goed af te lezen van de gelaatsuitdrukkingen van de bezoekers. Maar probeer zelf een indruk te krijgen:

Reclining Tahitian Women

Where are you going?

Alles bij elkaar waren er al gauw drie uren voorbij eer we uiterst tevreden en sterk onder de indruk weer naar buiten kwamen. De tentoonstellingscatalogus en een paar grappige parafernalia verwisselden van eigenaar.

Even een luchtje scheppen, hapje eten en we waren weer op weg, ditmaal te voet en gps-gewijs, richting Covent Garden om de nieuwe Apple Store te checken. De Apple TV versie 2 en iPhone G4 waren – althans voor mij – de ‘highlights’.

Minder druk was het bij Foyles, de boekhandel aan Charing Cross waar we altijd eens binnenwippen. Ze zijn er ondertussen een heel stuk op verbeterd: waar de zoekende boekenliefhebber vroeger tussen stoffige rekken en nauwe gangetjes moest manoeuvreren, is er nu meer ruimte, een heuse infobalie en een kassa op elke verdieping. Verder hoef je geen ‘voucher’ meer te vragen om überhaupt een boek te kunnen kopen. Grappig detail: het boek van Franzen waar in vorige blogs al sprake van was, lag nog warm van de drukpers in een verbeterde eerste druk opnieuw op het schap.

Vervolgens met de Underground terug naar Tate voor een gesofisticeerd diner op de 8ste verdieping. Het restaurant is geen toeristenval zoals er zoveel zijn tussen Covent Garden en Charing Cross, het uitzicht is adembenemend en gegeven de locatie en de kwaliteit van het eten, viel de schade best mee.

Terug richting St. Pancras met de Circle Line, even verpozen in de luxueuze wachtruimte van St. Pancras, door de tunnel sporen, auto oppikken in Brussel Midi en tegen middernacht waren we weer thuis. Alles bij elkaar waren we precies 19 uren van huis waarvan het reizen zelf 7 uren opsoupeerde. Ongetwijfeld voor herhaling vatbaar maar eerst nog naar Monet in het Grand Palais (Paris).