eerste dag Jebel Saghro

Een klein eindje rijden brengt ons in het dorpje Ait Youl, één van die aarderode kasbahdorpen waarop de tijd geen vat lijkt te hebben. De kamelendrijvers staan al op ons te wachten. Bagage, tenten, kookgerei en het voedsel worden opgeladen. Wij gaan alvast op pad met onze gids voorop. We lopen door een (droge) rivierbedding tussen de kale met zwarte stenen bezaaide heuvels. Achter ons zien we de besneeuwde toppen van het M`Goun massief. Tussen de stenen staan hier en daar wat kleine struikjes. Voldoende voor een kudde schapen en geiten. In de verte horen we het typische geluid dat Berber-vrouwen maken met hun tong. We zoeken naar de herkomst en zien hen op een bergtop zitten. Wanneer we zwaaien groeten ze terug en laten nog eens dat aparte geluid over de bergen galmen. Soms is er een beetje water en zijn er wat geïrrigeerde akkertjes. Zo ook rondom de waterput waar we stoppen voor de lunch, onder de vijgenbomen. De kok heeft een salade gemaakt met verse groenten, olijven en sardientjes. Na een korte siësta vervolgen we het ezelpad dat ons langzaam omhoog voert naar een plek die Agoulzi blijkt te heten. Hier maken we bivak naast een bijna droog gevallen riviertje. `s Avonds genieten we van een prachtige sterrenhemel en een heerlijke stilte zoals die alleen aanwezig is in onherbergzame gebieden. [tekst Anders Reizen]

Photokina 2006 indrukken

Zo op het eerste gezicht ziet het eruit als de vorige editie maar verschuivingen en verbazingwekkende nieuwigheden zijn er altijd: oplichtende elektroluminiscentiepanelen van 0.7 mm dik, hoge resolutiedisplays met bijna 70 miljard kleuren en van superhoge definitie (1900 x 1400) en enorme grootte (3.4 meter diagonaal).

Maar eerst dringend de eerste deftige digitale camera van Leica gaan vastpakken – de M8 – een meetzoekercamera van Leica. ‘Eine Probeaufnahme geht leider nicht’, in november kan dat ‘beim Fachhändler’. We bediscussiëren even de verwisselbaarheid van de sensor. Moet kunnen maar is nu niet voorzien, is het antwoord in een notendop. Prachtige machine …

Een grappig zicht – buiten de nogal Amerikaans aandoende jackpotwedstrijdjes voor gratis stalen – was een groepje dames met ingebouwd lcd: net onder hun boezem was een rechthoekig stuk uitgespaard in hun zwarte T-shirts met daarin een LCD met publicitaire filmpjes.

Verder nogal wat fotoalbums van wisselende kwaliteit, waaronder Asukabook.
Er is duidelijk een trend naar wireless: een bluetoothmodule bovenin de flitsvoet en hey presto verschijnt de foto op de lcd.

Agfa-Gevaert was niet te zien op Photokina: een somber teken, in Mortsel zijn er al 700 werknemers werkloos. Tegelijkertijd is de aanwezigheid van Samsung, Panasonic en Sony opvallend hoewel ze geen typische fotografiemerken zijn.

Alleen bij Fuji was er nog een hint naar pellicule en Kodak leek alleen nog een merknaam waar geen producten van te zien waren, enkel een modeshow met kleren van dia’s, foto’s en zelfs geheugenkaartjes gemaakt.

Veel softwarefabrikanten ook: Apple met Aperture (workflow) en een tiental bedrijfjes die enkel bezig zijn met calibratie en natuurlijk Adobe, de alleenheerser op beeldbewerkingsgebied.

over online fotoboeken

Elke fotograaf kent Durst van het stevig, professioneel fotomateriaal dat ze al jaren produceren. Begin dit jaar brachten ze een wonderbaarlijke machine op de markt waar aan de ene kant een reeks jpg’s in gaan om aan de andere kant te verschijnen als een volledig afgewerkt fotoboek. Blijkbaar hebben ze bij Durst een ijverige vertegenwoordiger want overal in Europa duiken er bedrijven op die fotoboeken aanbieden. Voor wie er zelf aan wil beginnen is er nog Xerox. Tijd voor een kleine test!

De recente verjaardag van m’n schoonmoeder (90 jaar!) bracht het digitale testmateriaal op. Om maar bij het begin te beginnen: alle foto’s waren RAW’s (opnames zonder compressie of bewerking) met een Sony R1 of Nikon D70 bij bestaand licht die achteraf in Adobe Photoshop Elements 4 op een Apple Macintosh G5 na wat kleurcorrecties en wegstempelen ongeveer 5 MB aan bestandsgrootte per jpg opleverden (compressie aan hoogste kwaliteit). Voor 22 foto’s was de totale grootte bijna 100 MB.

Vervolgens was het zoeken geblazen op het net om tussen diverse aanbieders een pre-eliminaire selectie te maken. Die gebeurde op basis van het aanbod, de vermoedelijke kwaliteit van de afdrukken en de software om de fotoboeken samen te stellen. Bij sommige leveranciers ontbreken bijvoorbeeld liggende formaten of was er geen aanduiding van de papierkwaliteit. De software ging van abominabel geknutsel in Java tot gladde, intuïtieve programma’s waar het zelfs plezierig mee werken was op een Windows doos, in dit geval een simpele IBM Thinkpad T22.
Na veel wikken en wegen bleven er drie kandidaten over: fotobuch.de (Slim 20,5cm x 15cm 26 EUR all in), colormailer.com (Large Deluxe Album 34 x 24 cm 46 EUR) en sharedink.com (Linen Hardcover Keepsake Book 50 EUR). Al de rest – op een aantal uitzonderingen achteraan vermeld na – was ofwel te moeilijk wegens afschuwelijk slecht geschreven software, onduidelijk in wat ze eigenlijk verkochten of te beperkt in formaat of te verwachten kwaliteit.

Veertien dagen na de upload kwamen de eerste resultaten binnen. SharedInk duurt wat langer wegens de grote afstand (US vs Duitsland en Nederland). Het grote boek van Colormailer viel al gauw door de mand, niet door de vormgeving van het geheel maar door de minder goede kwaliteit van de afdrukken. De reden daarvoor ligt voor de hand: alle offline programma’s drukken de uiteindelijke upload nog eens samen met ongeveer een factor 5. Van het oorspronkelijke bestand van 100 MB bleef telkens maar plus minus 20 MB over. Voor afdrukken van 30 op 20 cm is het resultaat dan ook ronduit bedroevend.
Het boekje van fotobuch.de was stukken beter en zeer acceptabel. Ook de vormgeving van het Slim boekje van fotobuch is heel keurig: op het voorplat een ‘highlight’ met een tekstje, op het achterplat een viertal van de beste foto’s en op de rug een vermelding van het onderwerp. Een gewaardeerd collega fotografe opperde de idee om op deze manier verschillende boekjes te laten maken bijvoorbeeld per onderwerp of chronologie. Voorwaar een goed idee omdat daardoor het risico op mislukken van één groot boek verdwijnt.

SharedInk is een geval apart. De opzet is eigenlijk een fotoboek op het web te zetten waarna de maker uitnodigingen verstuurt om het webboek te bekijken en eventueel te kopen. SharedInk stelt 50 MB gratis ter beschikking maar na een mailtje verhoogde de eigenaar himself dat gratis tot 150 MB. Een en al vriendelijkheid, excellente FAQ en prima afdrukkwaliteit mede omdat het mogelijk is de bestanden in hun (relatief) volle grootte te uploaden. Ook is de vormgeving prachtig: een kaft in echte zijde met een verzonken gedeelte vooraan voor de ‘highlight’ en stevig gebonden in tegenstelling tot de anderen die enkel lijm gebruiken. Het boek van SharedInk valt daardoor heel elegant open. Het is het mooiste maar ook het duurste.

Een paar algemeenheden: van alle leveranciers hadden de afdrukken de juiste kleur, helderheid en contrast. Of dat nu kwam omdat de jpg’s geen kleurprofiel meekregen of door de correcte – weliswaar ‘eyeball’ calibratie – van m’n scherm, is niet duidelijk maar beide technieken verbeterden in ieder geval het resultaat.
Alle programma’s laten een quasi eindeloze variëteit toe aan lay-outs, achtergrondkleuren, formaten en afwerking.

De papierdikte is met 170 gr wat aan de magere kant. SharedInk doet het beter met 230 gr. De foto’s zijn mat afgedrukt met een zijde-achtige glans. Alle afdrukken hebben een raster, in tegenstelling tot afdrukken op echt fotopapier. Voor iemand met een heel scherp zicht of onder een vergrootglas, kan dat een zekere visuele hinder opleveren. Een tip: maak de foto’s niet groter dan 13 x 18 cm om een deftige kwaliteit te garanderen en pas zo weinig mogelijk compressie toe op de oorspronkelijke opname.

De albums waren allemaal in plastiekfolie en stevig karton verpakt en passen in een standaardbrievenbus behalve SharedInk waar op z’n Amerikaans het boek in een gigantische doos, driedubbel verpakt, toekwam.

De Europese firma’s debiteerden de kredietkaart al voor de verzending terwijl SharedInk dat pas daarna deed, zoals het eigenlijk hoort.
Andere – niet geteste – sites die een bezoek waard zijn: fotokasten.de verstuurt gratis calibratieafdrukken van Fuji en heeft, onder andere, een tijdschriftachtig boekje voor kleine oplages in hun aanbod (fotobuch fun – big).
tictacphoto.com heeft afdrukken op 250 grams papier en een centrale productieplaats in het Brusselse. Dit is Belgisch dus.
Verder nog photobox.co.uk, ook met calibratieafdrukken en heel wat prima technisch advies. Ook compressen ze de uploads niet en vertrekt de klant met 250 MB gratis webruimte.

Alles bij elkaar is het een prima idee om fotoboeken te laten maken. Niet iedereen heeft een internetaansluiting en zo een ouderwets boek op de (koffie)tafel oogt mooi. Er is geen apparatuur nodig om het te bekijken en een boek heeft een zekere eeuwigheidswaarde. Afdrukken hebben ook veel meer detail dan beelden op een LCD (300 versus 96 of 72 dpi).

Niet aarzelen: doen zo een fotoboek!