Enzo Mari design supreme in C-mine

Uitgelicht

Enzo Mari – nog tot 29 mei – in C-mine Genk, is een absolute aanrader. ‘t Is niet direct duidelijk of Mari nu een echt kunstenaar is of een designer van kunstige gebruiksvoorwerpen. De tentoonstelling en de talloze geschriften van hemzelf en anderen dichten hem in ieder geval een zeker kunstenaarschap toe.

Ongetwijfeld veelzijdig, op het filosofische af en met een waanzinnige gedrevenheid die allemaal terug te vinden zijn in de uitgebreide catalogus verkrijgbaar in het Italiaans en Engels.

Tip: de tentoonstelling heeft een strikte volgorde. Volg de pijlen (zelfs die zijn een ontwerp van Mari)!
Allen daarheen en neem uw tijd want er is daar in C-mine nog meer te doen.

 

Een tweedaagse tocht door NRW met klimaatgrootouders

Uitgelicht

Vertrekken doen we vanuit de carpool-parking in Lummen waar een ruime vertegenwoordiging van de grootoudersvoorhetklimaat.be uit Limburg de bus vanuit het Gentse vervoegt om vervolgens zacht zoevend door het vlakke landschap van Zuid-Limburg en Nordrhein-Westfalen (NRW) naar Oberhausen te sjezen.

John, onze hoogst aimabele reisleider, is de gelukkige bezitter van een onfeilbare zin voor timing en feeling voor de verzuchtingen van het heterogene gezelschap. Hij zorgt tevens voor gezond vegetarische eten onderweg maar bovenal voor korte en actuele aanwijzingen om het maximum uit onze reis te halen.

ingang Gazometer Oberhausen D

ingang Gasometer Oberhausen D

De Gasometer is een 117 meter hoge, stalen ton in de buurt van Oberhausen [1] die helemaal gerestaureerd is en dit keer dient als tentoonstellingsruimte met onze aarde als onderwerp. Een reusachtige wereldbol is het centrale stuk en hangt schijnbaar zwevend in het midden van een sterk verduisterde ruimte. Langs alle kanten zorgen precieze projecties voor representaties van de wijze waarop luchtstromen (wind), water (oceanische stromen) en tectonische verschuivingen ons milieu bepalen. Tegelijkertijd toont de enorme driedimensionele bol de menselijke invloed van luchtverkeer, scheepvaart en stedenvorming. Heel duidelijk is het smelten van het poolijs te zien en de uitdeinende woestijnvorming (droogte) in Afrika en Azië. 

Het geheel is een ingenieuze voorstelling aan de hand van gecombineerde, bewegende satellietbeelden en hoge resolutie foto’s van de aarde. Machtig op het verpletterende af, blijft de toeschouwer achter op zoek naar meer uitleg. 

Die is te vinden op de twee lager gelegen verdiepingen waar tientallen haarscherpe foto’s met helder en duidelijke teksten het verhaal vertellen van bijvoorbeeld een visser die verwezen naast zijn aangespoelde boot staat midden in een kurkdroge vlakte of de foto van een makak (een soort aap) die schijnbaar intelligent op een smartphone staat te kijken.

De aanvankelijke pessimistische invalshoek verandert langzaam in een pril begin van een meer optimistische visie. De mens kan het tij keren door immense inspanningen, onvoorstelbare kosten en niet te schatten moeite. Wanhoop en angst zijn niet de basis voor de redding van de aarde maar compleet anders denken en handelen samen met geavanceerde technieken in het bestrijden en terug goedmaken van milieuvervuiling.

Spectaculair is het dak op 110 m hoogte dat een panoramisch uitzicht biedt over de hele streek. Bezoeksters staan er in open lucht en dat is best spannend omdat de hele stalen constructie lichtjes beweegt in de wind.

uitzicht vanop Gazometer Oberhausen 110m

uitzicht vanop Gasometer Oberhausen 110m

De hele tocht vraagt ongeveer vier uren maximum om grondig te beleven. Aanvullend is een catalogus verkrijgbaar in het Duits en Engels. Ook verkrijgbaar in de online handel [2].

De tweede dag brengt ons via een omweg naar het uiteindelijk doel van de reis: bruinkoolwinningen.

Vroeg eruit en eerst naar het Landschafstpark Duisburg-Nord [3] waar de natuur haar gang kan gaan tussen de oude hoogovens. De klimmers in de groep trokken naar boven in de A-stack die haar bekendheid kreeg bij het grote publiek door de foto’s van Bernd en Hilla Becher [4]. Ook deze foto’s spreken voor zichzelf:

De site ziet er in de lente en zomer allicht heel anders uit door het gebladerte van de vele bomen en struiken die overal welig tieren. Ze zullen over tientallen jaren de metalen gewrochten helemaal overwoekeren.

Op naar het (voorlopig) laatste maar voornaamste doel van de hele trip. Bruinkoolwinningen zijn als snijwonden in het landschap overal verspreid in NRW. Het zijn tot 250 meter diepe putten waarin gigantische graafmachines onophoudelijk bruinkool afschrapen. Ze slokken hele dorpen, wegen en velden nietsontziend op.

RWE [5] is er nochtans van overtuigd op tijd te kunnen stoppen met de ontginning van fossiele brandstof maar bruinkool is zó goedkoop dat de verleiding toch te blijven graven moeilijk valt te weerstaan. De datum van stilleggen schuift telkens bijna onmerkbaar op terwijl PR-bureau’s en gulle uitkoopregelingen alle tegenstand wegmasseren.

Toch blijven bewoners en bezorgde burgers actie voeren zoals toen, na ons bezoek aan de bruinkoolwinning, een ruime delegatie Belgen het protest in het al ontruimde Keyenberg vervoegde. Liederen, toespraken en luid protest vergezelden een twee uur durende mars doorheen de desolate buurt.

Caveat: schrijver dezes deed het bezoek aan de Gasometer in omgekeerde volgorde, van boven naar beneden dus.
Handleiding: klik op een beeld voor grotere afbeelding. Gebruik de ‘terug-knop’ om terug te keren naar de blog.

linklijst:
[1] https://de.wikipedia.org/wiki/Gasometer_Oberhausen
[2] https://www.amazon.com.be/dp/3837523799/
[3] https://www.landschaftspark.de/
[4] https://en.wikipedia.org/wiki/Bernd_and_Hilla_Becher
[5] https://nl.wikipedia.org/wiki/RWE_(energiebedrijf)

zomer 2022

tuin 2022Maai mei niet … En zo veranderde onze tuin in een ogenschijnlijke wildernis waarin van alle insecten en bloemen verschenen die we nooit eerder zagen. Maar er was nog meer leven in mei.

Eindelijk weer min of meer normaal buiten.

– 10/5 ELECTRO: Von Kraftwerk bis Techno TT in Kunstpalast Düsseldorf. Het ging over vrede en vrijheid (weet u nog?) link naar optreden een paar maanden na Woodstock

29/5 opera Aachen ‘A Midsummer Night’s Dream / Shakespeare / Peter Pears
Ingewikkelde affaires veroorzaakt door verstoppertje spelen en fout toegediende liefdesdrankjes.

31/5 Labiomista Genk
Labiomista was beter dan verwacht, blog zou moeten volgen maar cultuur is ontploft: veel te doen en moeilijk kiezen …

10/6 Bozar Wiener Nelsons

lopende:

Voor de eerste keer in m’n leven heb ik eens met een fotowedstrijd meegedaan. Ik had er vroeger wel van gehoord maar zag op tegen de moeite en de dikwijls hoge kosten.

Het is een selectie van negen zwart-witfoto’s gescand vanaf de originele negatieven*. De opnames dateren uit de jaren 80 van vorige eeuw en dienden ter illustratie van artikels in ‘De Nieuwsgierige Hasselaar’ [1], één van de vele stadskranten die toen overal te lande verschenen en broodnodige kritiek leverden op het beleid dat rücksichtslos geloofde in ongebreidelde hoogbouw zonder oog voor erfgoed of sociale gevolgen.

Hasselt, circa 1980: woonwagenbewoners, stadsmensen en stadmeubilair.

*Kodak Tri-X 135-36 ontwikkeld op 800 ISO met Agfa Rodinal
[1] http://denieuwsgierige.be

Brussel: een sympathiek rommeltje …

Nu we stilaan uit het twee jaar durende corona-gat kruipen en verwonderd opkijken, staat de wereld weer klaar om ons te trakteren op de meest verbazingwekkende kunstige creaties en sublieme opvoeringen ooit. Originele en uitvoerende kunstenaars hebben al die tijd onder restricties moeten leven maar vliegen er nu met veel gusto weer in. Wij ook ondanks de opvallende rommeligheid en improvisatie in de stad.

Op naar de Bozar dus voor twee schitterende evenementen: de veelbesproken (én bekritiseerde) tentoonstelling van Rinus Van de Velde zijn werk en een uitvoering door het Zehetmair kwartet van werken van Brahms, Webern en Sibelius.

Kranten, radio en TV hypen al wekenlang “Inner Travels”, de fantastische exploten uit het atelier van Rinus Van de Velde (Leuven, º1983). Het zijn tekeningen, keramiek, installaties en foto’s plus een ongeveer 15 minuten durende film die refereren naar bestaande (en tegelijk tentoongestelde werken) tezamen met filosofisch aandoende onderschriften en teksten die een imaginaire biografie van de kunstenaar lijken voor te stellen.

Praktisch: de tentoonstelling is nog open tot 15 mei. De bookshop was gesloten toen we vertrokken maar online is de gesigneerde versie van de catalogus nog verkrijgbaar, de ongesigneerde is uitverkocht. De genereuze catalogus is een absolute aanrader, zelfs zonder de tentoonstelling gezien te hebben. Er zitten bijvoorbeeld drie uitstekende prints bij van RVdV’s mooiste werk. [1]

Where clouds become sculptures and a dog talks philosophy, 2015

Where clouds become sculptures and a dog talks philosophy, 2015

Prop, Car, 2019

———————————————————————————————————

Een hapje eten in een van de vele etablissementen rond het kerkje onderaan de Kunstberg en terug naar de Bozar voor wat live muziek.
Het Zehetmair kwartet komt uit Oostenrijk en behoort ongetwijfeld tot de top. Dat was goed te horen in het eerste strijkkwartet van Brahms, heel romantisch en uitdrukkingsvol uitgevoerd en heerlijk om te horen door de hoge auditieve definitie en omvangrijke dynamiek van live samenspel.  Elk instrument was perfect te onderscheiden en waar ik meestal m’n ogen dicht doe voor meer concentratie, ging ik deze keer toch af en toe eens kijken naar de virtuoze muzikanten.

Webern zijn zes bagatellen (1911-13) bestaan uit niet meer dan enkele motieven met twee of drie noten  en duren alles bij elkaar maar drie en een halve minuut. Geconcentreerde verrassing als bij een onverwachte aanraking of het zien van een vallende ster. Het publiek bleef heel even verbijsterd achter.

Het strijkkwartet van Sibelius, opus 56 “Voces intimae”, heeft minder noten op haar zang door de ingetogenheid en enige somberte in het begin maar evolueert al vlug – na het trage midden – naar een iets vrolijker en sneller einde. Het is geenszins klassiek maar hoort bij de post-romantische periode aan het begin van vorige eeuw.

Zehetmair strijkkwartet Brussel Bozar 4 mei 2022

Zehetmair strijkkwartet Brussel Bozar 4 mei 2022

[1] https://hannibalbooks.be/

de Verbeke Foundation — deel 1

Geerts, Leo / Verknipte schrijvers, z.j.

Geerts, Leo / Verknipte schrijvers, z.j.

Mijn significante andere is bij Femma, de vroegere ‘Vrouwengilde’ en hun ledenblad belooft meer tijd en geluk te brengen voor vrouwen, mannen en iedereen daartussenin. Dit keer zat er een item in over de Verbeke Foundation [1], een openluchtmuseum waarvan de privé-eigenaars Geert Verbeke en Carla Lens stellen dat de strook grond even ten noorden van afrit 11 op de E34 in Kemzeke, de grootste collectie kunst in open lucht bevat in Europa.

Verbeke was de niet-onbemiddelde baas van een transportbedrijf. Dat verklaart wellicht zijn liefde voor machines en rollend materiaal dat her en der verspreid staat. Het loont de moeite het gigantische terrein eens te bekijken op de Google-kaart [2]. Verschillende massieve kunstwerken zijn er duidelijk te zien. Er doet ook een anekdote de ronde dat hij, toen hij in de Verenigde Staten was, een typisch houten huis te koop zag staan voor een prikje ($ 1000). Dat kon hij niet laten liggen en hij liet het minutieus afbreken om het vervolgens als kunstwerk te reconstrueren op zijn vroegere werkplek.

Eens aangekomen overschouwden we het enigszins verroeste en verwilderde uitzicht aan de ingang: een donkere tunnel door een aantal 90-voets containers met daarachter een overweldigend paradijs – buiten en binnen in loodsen en serres – van assemblages, collages en bio-kunst van gevestigde kunstenaars maar ook – en veelal – van jong ‘Sturm und Drang’ talent.

In een notendop: we hadden tijd te kort, misten de uitgebreide bookshop en heel wat goed verstopte kunst en we moesten vertrekken wegens mijn pijnlijke voeten en een immense ‘overload’ aan indrukken en esthetisch genot. Conclusie: neem een abonnement want terugkomen is een must. Deel twee van dit blogje volgt, zeker weten.

Christiaens, Benoit / El Santo Secreto, 2017-2018

Christiaens, Benoit / El Santo Secreto, 2017-2018

Opstaele, Raphael August / Phoenix, 1982-1984

Opstaele, Raphael August / Phoenix, 1982-1984

ART MACHT FREI / Happy Famous Artists, 2002

Happy Famous Artists / ART MACHT FREI, 2002

Van Hove, Eric / Dorigin, 2016

Van Hove, Eric / Dorigin, 2016

Art Orienté Objet / En Cas d’empoisonnement, 1993

Art Orienté Objet / En Cas d’empoisonnement, 1993

[1] alle info na de klik [opent in een nieuw venster]
[2] de Verbeke Foundation op de Google-kaart [opent in een nieuw venster]

van geesten in een grot

Vroeger, toen er nog wat leuks gebeurde, was het makkelijk een fait divers of andere merkwaardige toestand te vinden om er een blogje van te maken met een paar welgemikte foto’s erbij om het leven wat op te fleuren of simpelweg bij te houden wat een mens zoal kan meemaken. Nu lijkt het tijd om eens iets ongrijpbaars proberen te beschrijven en er nut uit te halen, dacht ik zo.

Er zitten geesten in mijn grot en nog geen klein beetje. Laatst kreeg ik een berichtje van een vriendin via één van de vele chatkanalen met de vraag of ik het niet meer zag zitten om het gesprekje verder te zetten terwijl de idee om het contact te verbreken niet eens in m’n hoofd was opgekomen. Omgekeerd leken mensen in het niets te verdwijnen omdat de conversatie om onduidelijke redenen langzaam uitpieterde.

Het fenomeen heet ‘ghosting’* en mijn antwoord erop is altijd hetzelfde: de wetenschap dat communicatie mogelijk is, is al voldoende. Het eigenlijk contact via chat of in het echt is dan een welgekomen en – zo blijkt nu – noodzakelijke bonus.

Dus, als een draadje plots stopt of een e-mailconversatie in het niets schijnt te eindigen, betekent dat helemaal niet dat dees of gene vriend/kennis u niet meer ziet zitten, zij/hij zit in haar/zijn grot en doet moeite eruit te komen, omgekeerd geldt hetzelfde.

En nog in verband met geesten: Jacques Derrida legt het uit in een gesprek met een geest [1] naar aanleiding van een bezoek aan de opera ‘Il Trionfo del Tempo e del Disinganno’ van G.F. Händel [2]. Een ander treffend voorbeeld is de NFT van de iconische Gucci geest waarvan het eigendomsrecht voor onwaarschijnlijk veel geld van de hand ging maar het nog altijd mogelijk is een kopie te kopen aan een minimumprijs van $ 8000,-. Voor iemand die het wil proberen, is het goed te weten dat de maximum betaalde aankoopsom $ 180.000,- was [3].

[1] magnifiek interview met een geest en meer van Derrida: Cinema and Its Ghosts: An Interview with Jacques Derrida [pdf opent in een nieuw venster]
[2] uitstekende opname: Händel: Il trionfo del Tempo e del Disinganno / Dessay, Natalie / Ann Hallenberg et al. / Emmanuelle Haïm: Le Concert d’Astrée [link naar Prestomusic – geen eigen belang]
[3] uit een oplage van 45 van de geest van Trevor Andrew aka Gucci Ghost (b. 1979; Nova Scotia, Canada) zijn er nog enkele te koop.

* op het internet is ‘ghosting’ het modern equivalent van iemand negeren, links laten liggen, ‘stomlopen’.

Even wat orde scheppen in de gebeurtenissen …

… kwestie de draad niet te verliezen terwijl we eindelijk druk bezig zijn ‘m weer op te pakken. Tegelijk dreigt de c-miserie opnieuw met een zoveelste golf.

Laatst een soort ‘burst’ gehad met een aantal concerten hier te lande en verder weg. Een opsomming:

[1] Gustav Mahler, Symphonie n° 2 « Résurrection » Semyon Bychkov Philharmonie de Paris (FR) beluister opname (nog tot eind van het jaar) vrijdag, 24 september 2021 20:30 Rink aaneen doorgespeeld en toch vlug voorbij is een zekere indicatie van kwalitatief hoogstaande uitvoering zelfs van een lange symfonie zoals deze. Veel staand bravo-geroep. Verderop stond de Arc de Triomphe nog netjes ingepakt (Christo zaliger).*

*blog by proxy via E. Gysenbergs

[2] ‘Die Schöne und das Biest’ opera van Philip Glass in het Theater Aachen (DE) zondag 26 september 2021 19:30
Eindelijk terug in een operahuis, goed ontvangen en erg c-veilig, op z’n Duits. Een hedendaagse uitvoering, in zwart-wit geënsceneerd met enkel de kostuums van de lelijkaard in kleur. Hèhè, we zijn bijna weer vertrokken. Nu gaat de programmatie maand per maand en zo zal het nog wel even blijven. De prijzen verhogen daardoor enigszins.

[3] Where Are You? Ondřej Adámek
Symfonie nr 6 in F, opus 68 ‘Pastorale’ Ludwig van Beethoven
London Symphony Orchestra olv. Sir Simon Rattle op dinsdag 28 september in de Koningin Elisabethzaal, Antwerpen (BE)
Het orkest keek verbijsterd en zichtbaar verschrikt naar het ongemaskerde publiek. De uitvoering van de zesde klonk zoals op de CD, zeer vakkundig, transparant en met hier en daar een verrassing. Adámek dan weer was een ‘eye opener’. Kozena als een hogepriesteres en Rattle als naar gewoonte iedereen aan het opjagen. Excellent, ondanks de moeilijke omstandigheden.

[4] Octet voor strijkers in Es, opus 20 Felix Mendelssohn-Bartholdy / Octet voor strijkers in C, opus 7 George Enescu / Jerusalem Quartet en Novus String Quartet in DeSingel Antwerpen (BE) woensdag 29 september 2021
Eigenlijk waren we gekomen voor Mendelssohns octet dat je niet vaak hoort. Helaas was de uitvoering net niet abominabel. Het octet van Enescu was wel professioneel gespeeld: indringend, bijwijlen moeilijk te begrijpen maar de moeite van de verplaatsing waard.

[4] Geste zu Vedova / 3. Streichquartett Wolfgang Rihm | Passage Toshio Hosokawa | »This present moment used to be the unimaginable future …« Christian Mason door het Arditti Quartet in de Philharmonie Köln [DE] donderdag 30 september 2021
De Arditti’s hoorden we voor het eerst meer dan 30 jaar geleden met een stuk van Ligeti. Die laatste was toen zelf in de zaal en op het einde liep hij luid klappend naar voor om de muzikanten te feliciteren. Dat concert was voor ons het begin om pop en jazz – grotendeels toch – achter te laten en de klassieke toer op te gaan.

[5] Le tombeau de Couperin Maurice Ravel
Concerto voor viool in d Felix Mendelssohn-Bartholdy
Belgian National Orchestra Aziz Shokhakimov, Patricia Kopatchinskaja, viool
Een mens zou toch denken dat files tot een minimum beperkt zijn op een zondagnamiddag. Niet dus. Na een zenuwslopende rit van 20 minuten P gevonden aan de Kunstberg waarna nog aanschuiven aan de zaal. Uiteindelijk niet gewacht en gewoon de ‘controle’ voorbij gelopen. Zucht.

Kopatchinskaja is een flamboyante verschijning, heel meelevend met de muziek en één van de beste violisten van de laatste jaren.

de Condroz

Een post vanuit de culturele woestenij waarin we nu beland zijn. Het is een verslagje van een bezoek aan een fototentoonstelling ‘nouvelles vagues’ in de Walen tijdens de ‘zomer’ van 2021. ‘t Was de moeite, ongetwijfeld.

De Condroz deed me meteen denken aan een aardrijkskundeleraar 60 jaar geleden, die had het over een vruchtbare en rijke streek ietwat ten zuidwesten in de provincie Luik. Het is een uur rijden naar Modave alwaar het gemeentebestuur om de twee jaar een substantiële fototentoonstelling organiseert, nu al voor de 10de keer. Een biënnale dus [1].

Ondanks dreigende regen en recente waterbommen die de omgeving rampspoedig teisterden, klommen we fluks de fiets op aan de fameuze RAVel126 route.

Tegen de muren van vergane industrieën, buiten aan de rotsen en in half verwaarloosde kerken hing veel schoolwerk in dikwijls monochrome tinten en steevast op zwarte ‘dibond’ [2] geplakt. Op de relingen van vele brugjes onderweg waren prints met metalen oogjes en ijzerdraad vastgemaakt. ‘t Kan blijkbaar goed tegen de regen ook omdat de hele tentoonstelling maar een maand open is en dan nog alleen tijdens vijf weekends.

Iets speciaal waren de collages van Katrien De Blauwer: het zijn uitgeknipte offset prints uit tijdschriften die op een bijzonder compositionele wijze aangebracht zitten in een zwart kadertje. Haar werk is gelijk een mooi voorbeeld van hoe in de hedendaagse fotografie camera’s soms helemaal ontbreken.

Om maar weer eens een cliché te gebruiken: de natuur was dikwijls mooier dan de werkjes maar in combinatie met de foto’s en het contrast met oude, net niet vervallen industriegebouwen en geseculariseerde kerken en met een flinke plensbui erbovenop, was de hele tocht absoluut de moeite waard. Tot over twee jaar.

vergezicht langs het RAVel126 fietspad in de Condroz nabij Modave

[1] link naar de Xe biennale de photographie en Condroz
[2] een achtergrond van plastiek ipv karton waarop de foto geplakt zit